Μια αρκετά γνωστή ιστορία στους χώρους της βιομηχανίας είναι ότι ο πρόεδρος της General Motors Τσαρλς Ουΐλσον, όντας κάποτε Υπουργός Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ είχε πει ότι «Αυτό που είναι καλό για τη χώρα, είναι καλό και για τη General Motors και αντίστροφα». Όσοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο χώρο της τεχνολογίας, έστω και ερασιτεχνικά, σίγουρα μπορούν να υποστηρίξουν ότι αν στη θέση της General Motors βάλει κανείς την Apple και στη θέση του Ουΐλσον, τον Τιμ Κουκ, το διάδοχο του Στιβ Τζομπς στην ηγεσία της εταιρείας, η δήλωση θα μπορούσε να ευσταθεί μια χαρά.
Την έκταση, ωστόσο, του πόσο η Apple και εταιρείες σαν κι αυτή επηρεάζουν πλέον όχι μόνο την αμερικανική κοινωνία αλλά και την παγκόσμια, δείχνει με πολύ γλαφυρό τρόπο ένα εξαιρετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε το Σάββατο στους New York Times. Το άρθρο, δεν εικονογραφεί μόνο το πώς οι στρατηγικές αποφάσεις της Apple και άλλων εταιρειών έχουν επηρεάσει μια ολόκληρη κοινωνική τάξη των ΗΠΑ, αλλά και πώς έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας (και της κοινωνίας) της Κίνας, της Ιαπωνίας και άλλων χωρών της Άπω Ανατολής.
Βεβαίως όλα αυτά δεν είναι ακριβώς άγνωστα· αυτό που κάνει το άρθρο άξιο μνείας είναι ότι εξηγεί με αρκετές λεπτομέρειες το τεχνικό υπόβαθρο πίσω από τις κινήσεις της Apple. Και παρότι οι Τάιμς της Νέας Υόρκης δεν είναι τεχνικό έντυπο, οι συντάκτες τους έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά ως προς την εξήγηση του γιατί πλέον ο δρόμος προς την Ανατολή είναι μονόδρομος όχι μόνο για τις εταιρείες τεχνολογίας αλλά και για όλη τη βιομηχανία.
Η απάντηση δε βρίσκεται (μόνο) στην εύκολη εξήγηση περί «φτηνών εργατικών», αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που περιλαμβάνει την υποστήριξη των ασιατικών κυβερνήσεων στις δικές τους βιομηχανίες ώστε να αναπτύσσονται ραγδαία καθώς και το εργασιακό ήθος που στις κοινωνίες αυτές παίρνει διαστάσεις σχεδόν ακατανόητες για το δυτικό νου. Με άλλα λόγια, οι βιομηχανίες της Ασίας δεν υπερτερούν μόνο σε επίπεδο απάνθρωπα χαμηλόμισθων εργατών (όπως τους προσάπτουν οι επικριτές τους) αλλά και σε επίπεδο τεχνικά καταρτισμένων στελεχών και σε επίπεδο υποδομής και σε επίπεδο νοοτροπίας.
Φυσικά το θέμα είναι ιδιαίτερα περίπλοκο για να χωρέσει στις λίγες παραγράφους ενός άρθρου του Deasy (οι Τάιμς της Νέας Υόρκης του έχουν αφιερώσει 4.500 λέξεις!) όμως ομολογώ ότι δεν άντεξα στον πειρασμό να το θίξω επειδή προσφέρει μερικές πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις για το πώς θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα, ίσως και στην Ελλάδα. Σε τελική ανάλυση, αν εξαιρέσει κανείς το εργασιακό ήθος (που είναι θέμα νοοτροπίας), αρκετά από τα άλλα πλεονεκτήματα οφείλονται σε ευφυείς πολιτικές αποφάσεις που μετά από αρκετά χρόνια καρποφόρησαν. Και όσο και αν μια σύγκριση μεταξύ Ελλάδας και Κίνας φαίνεται αδιανόητη, ίσως σε ορισμένα πράγματα η πρώτη θα μπορούσε να παραδειγματιστεί από τη δεύτερη...
Σχόλια