Επιχειρηματίες και επενδυτές, απλοί άνθρωποι και εργαζόμενοι ονειρεύονται πως να αποκτήσουν χρήματα και επιτυχία ακριβώς όπως γινόταν στις παλιές Ελληνικές ταινίες με τον Eξαρχάκο και τον Πάντζα, όταν έγιναν Διευθυντές. Στη νέα επιχειρηματικότητα και ειδικότερα στην Αμερικανική ήπειρο τα δισεκατομμύρια είναι σοβαρό θέμα... αλλά εκεί έχουν την εμπειρία μεγάλων εταιριών που ξεκίνησαν από φοιτητές, αλυσίδων προϊοντων και υπηρεσιών, που έκαναν παγκόσμιο scale και ας πούμε είναι στο DNA τους. Τα επενδυτικά μαγαζιά και κεφάλαια δεν είναι τωρινά, είναι μάλιστα τόσο μεγάλα που επενδύουν σε παράλληλες αγορές και σε πολλές εταιρίες μαζί. Οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο είναι πολύ μεγάλες και δημιουργούν συνεχώς θυγατρικά σχήματα, επανεπενδύοντας συνεχώς στο μέλλον τους.
Στην περασμένη μόλις δεκαετία οι εταιρίες Facebook, LinkedIn και Workday ήταν οι πιο πρόσφατες και μεγάλης ανάπτυξης ιδέες. Γέμισαν ως θέμα συνέδρια και ημερίδες, αλλά μάθημα εμείς δεν πήραμε. Το πραγματικό μάθημα είναι ...ότι αυτά είναι μετρημένα παραδείγματα στα δύο χέρια μας. Διάβαζα πρόσφατα ότι η επενδυτική Cowboy Ventures δημιούργησε μια συλλογή στοιχείων των τεχνολογικών εταιριών που φτιάχτηκαν στις ΗΠΑ από το 2003 και οι οποίες έχουν αξία το ένα δις. δολλάρια (ο οργανισμός NVCA αναφέρει ότι φτιάχτηκαν 16.000 internet-related εταιρίες από το 2003 στις ΗΠΑ). Το ονομάζουν ένα “Learning Project” και επικαιροποιείται συνεχώς. Τι βρήκαν; Μόλις 39 εταιρίες από αυτές έφτασαν το ένα δις. δολλάρια, μόλις το 0,7% των ICT/software startups που επένδυσαν κάποιοι επάνω τους. Σήμερα μόλις 4 εταιρίες, τέτοιας προοπτικής, φτιάχνονται κάθε χρόνο! Οι νέες εταιρίες ICT που απευθύνονται με λύσεις προς τον καταναλωτή (SaaS, e-commerce) έχουν δημιουργήσει μεγαλύτερη αξία και από το facebook μαζί. Χρειάζεται επτά χρόνια πριν κάποια εταιρία βρει πιθανή εξαγορά, και οι εξαιρέσεις πάλι τον κανόνα επιβεβαιώνουν. Οι άπειροι 20άρηδες ιδρυτές αποτυγχάνουν πιο γρήγορα από τους 30άρηδες. Οσοι άλλαξαν στο δρόμο (‘pivot’) το προϊόν / λύση τους, κατέληξαν σε περισσότερες αποτυχίες.
Μάθημα από τα παραπάνω: πουλάνε εύκολο μύθο τα startup events, δημιουργώντας ψευδαισθήσεις ότι εξαιτίας της ραγδαίας διείσδυσης της τεχνολογίας, το “όνειρο” είναι πολύ προσιτό. Το μοντέλο που μας ταιριάζει ως χώρα είναι μεσαίων εταιριών (αλλά βέβαια εξωστρεφών), επειδή δεν έχουμε την κουλτούρα πειθαρχίας και οργάνωσης (πως να το κάνουμε, δεν είναι αυτά τα δυνατά μας σημεία). Χρειαζόμαστε εταιρίες που θα δημιουργούν και θα μεταλαμπαδεύουν γνώση, μιας και ποτέ δεν είχαμε τέτοιες πολλές! Επίσης, χρειαζόμαστε εταιρίες που είναι προσγειωμένες σε εφικτούς στόχους, γιατί είτε εξαιτίας της φέρουσας εικόνας της Ελλάδας διεθνώς (δεν βοηθάει το επιχειρείν), είτε εξαιτίας της εσωστρέφειας πρέπει να μην ανοιγόμαστε σε απατηλά όνειρα, σε μια δύσκολη εποχή για business. Είναι μια σχεδόν στατιστική ανωμαλία πόσοι πολλοί Ελληνες έχουν τελειώσει ξένα πανεπιστήμια, το Πολυτεχνείο κλπ (που είναι πολύ καλά σε τεχνολογικά αντικείμενα), το MIT ή το Imperial σε σχέση με το μέγεθος της χώρας και παρόλα αυτά να λείπει από αυτούς τους νέους το επιχειρηματικό πνεύμα. Μα θα μου πείτε έχουμε παράδειγμα την Persado, τη νεοϊδρυθείσα εταιρεία της Upstream που πήρε 15 εκατ. δολάρια από την Bain Capital Ventures. Εχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα; Εχουμε πολλές εταιρίες με σχέδιο υπερδιπλασιασμού των δαπανών τους για R&D όπως αυτή; Γιατί τα παραδείγματα που συνήθως διαβάζουμε είναι επενδύσεις early-stage ή μεγαλύτερες για delivery e-commerce εταιρίες (άκουσον-άκουσον), για να μεγαλώσουν το δίκτυο παραγγελιών φαγητού....
Ο μέσος Ελληνας θέλει να κάνει δικό του μαγαζί. Αλλά δεν αρκεί να θέλει να το κάνει, για να “μην έχει κάποιον πάνω από το κεφάλι του”, ούτε για να πουλάει εύκολα με υψηλά περιθώρια κέρδους σε μια εσωτερική αγορά. Οι μεγάλες εταιρίες, με μεγάλη αξία, μας δείχνουν κάτι που νομίζω αφορά τεχνολογία, υπηρεσίες, αλλά και προϊόντα. Οι χώρες που προχώρησαν δεν έκαναν μεταπώληση όπως εμείς. Αυτό είναι μια στρέβλωση, όπου αντί να δημιουργήσεις κάτι δικό σου, απλά αντιγράφεις. Από τα φασόν ντοματάκια έως τις φασόν μπλούζες και copy-paste υπηρεσίες συγκεντρώθηκαν χιλιάδες ίδιες ιδέες / “υποσχέσεις” σε μικρές (εγχώριες) αγορές και αφήσαμε την παραγωγή εξωστρεφών ιδεών και προϊόντων. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχε το Διαδίκτυο, το marketing προϊοντων και υπηρεσιών ήταν πολύ ακριβό και μαζικό. Τώρα είναι πολύ πιο εύκολο. Η παγκοσμιοποίηση μπορεί μεν από τη μια να σε εκθέτει σε εντονότερο και φθηνότερο ανταγωνισμό, αλλά παράλληλα σου δίνει τρομερές δυνατότητες πρόσβασης στις παγκόσμιες αγορές, αρκεί το προϊόν σου να έχει προστιθέμενη αξία.
Πριν φαντασιωθούμε τα διεκατομμύρια που θα θέλαμε, ας σκεφτούμε χρήσιμες ιδέες που ευνοούν και ωφελούν ανθρώπους. Ας τους δώσουμε μια συνολική εμπειρία από το twitter account μας έως την εκδήλωση και την ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση πελάτη, όπου κι αν βρίσκεται αυτός. Είτε τεχνολογία, είτε φυσικό προϊόν η μαγεία των ιδεών δημιουργεί ζήτηση και επιθυμία. Τίποτε άλλο. Βγείτε από την παγίδα του επόμενου app και σκεφτείτε τι λείπει από τον άνθρωπο τριγύρω σας. Κάπου εκεί βρίσκεται η επιτυχία της επιχειρηματικής σας προσπάθειας.
Stay tuned,
Τάσος
Σχόλια