Δεκαετίες πριν μας ζαλίσουν αυτιά και μάτια με τον Χάρι Πότερ, ένας... πραγματικός άνθρωπος με το ίδιο επώνυμο, η Ελέανορ Πότερ έγραψε ένα βιβλίο με τις περιπέτειες της μονίμως αισιόδοξης Πολυάννας, που έμελλε να αποτελέσει σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ψυχολογία.
Η "αρχή της Πολυάννας" ορίζει πως οι άνθρωποι έχουν γενικά την τάση να δίνουν βάρος στα αισιόδοξα στοιχεία (π.χ. "λεφτά υπάρχουν"), αγνοώντας προφανώς την μερφική παρατήρηση που ορίζει πως "απαισιόδοξος είναι ένας αισιόδοξος με εμπειρία".
Η εν λόγω αρχή έχει και μια παραλλαγή, γνωστή ως η "κατά IBM αρχή της Πολυάννας" που ορίζει πως "οι μηχανές θα πρέπει να κάνουν τη δουλειά και οι άνθρωποι να σκέφτονται", φράση που μπορεί να κρύβει και ένα άλλο μήνυμα πλην του οφθαλμοφανούς, καθώς η λειτουργία των μηχανών προκαλεί απρόοπτα που οι άνθρωποι προσπαθούν με τη σκέψη να λύσουν. Αλλά ας μείνουμε στην κυριολεκτική ερμηνεία της φράσης.
Εχουν περάσει σχεδόν 100 χρόνια από τότε που ο Φορντ έφερε την εξειδίκευση και τον αυστηρό καταμερισμό εργασίας στις βιομηχανικές γραμμές παραγωγής. Εχουν περάσει δεκαετίες επί δεκαετιών από την εισαγωγή αυτοματοποιημένων συστημάτων στις ίδιες γραμμές. Κατασκευαστές αυτοκινήτων και ηλεκτρονικών παρουσιάζουν με καμάρι σε βίντεο δικής τους παραγωγής ρομποτικούς βραχίονες που κολλάνε αμαξώματα ή ταχύτατες μηχανές που ετοιμάζουν με φρενήρη ρυθμό ολοκληρωμένα κυκλώματα που αργότερα θα δώσουν πνοή σε υπολογιστές και ό,τι άλλο ψηφιακό μπορεί να φανταστείς.
Και μετά απ' όλα αυτά έρχεται η Foxconn και η κάθε Foxconn. Με τα χρυσά συμβόλαια της Apple και της κάθε Apple. Με τις δικές τους γραμμές παραγωγής. Που θα έκαναν τον Φορντ να γελάει. Τόση πρόοδος, τόση έρευνα, τόσα σχέδια και στο τέλος αυτό που βλέπεις δεν είναι προγραμματισμένα στην εντέλεια μηχανάκια που κάνουν τη δουλειά ενόσο οι άνθρωποι σκέφτονται. Βλέπεις ανθρώπους. Χιλιάδες απ' αυτούς. Που δεν σκέφτονται, διότι δεν προλαβαίνουν να σκεφτούν, ίσως και να τους απαγορεύεται να σκεφτούν. Που συναρμολογούν. Που γυαλίζουν συσκευές. Που πακετάρουν. Μα υποτίθεται πως η τεχνολογία θα μας απελευθέρωνε από τις βαναυστικές τέχνες. Θα είχαμε ρομπότ για τις βρώμικες δουλειές και εμείς θα ήμασταν ξαπλωμένοι στα γρασίδια μιλώντας για φιλοσοφία, ζωγραφική, αεροναυπηγική και ποίηση...
Αλλά η άτιμη Πολυάννα φταίει για όλα και κοιτάζουμε το αισιόδοξο κομμάτι. Το λαμπερό νέο iPad και το όποιο νέο iPad. Η τεχνολογία θα εκδημοκρατίσει, θα απελευθερώσει, θα, θα, θα... Ισως μια μέρα, αλλά όχι στις μέρες (ούτε) του 21ου αιώνα...
Σχόλια