Ο Γιώργος Ζαρκαδάκης είχε αποφασίσει μόλις σε ηλικία 21 ετών πως το PhD του θα είναι στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και το πρώτο του βιβλίο για το θέμα έφτασε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων το 2001. Το 2015 και μετά από μια πλούσια συγγραφική πορεία παρουσίασε το βιβλίο “In Our Own Image: Will artificial intelligence save or destroy us?”, ενώ από τον Μάρτιο του ίδιου έτους συνεργάζεται με την Willis Towers Watson, εταιρεία που βοηθά τους πελάτες της να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Στη συνέντευξη που μας παραχωρεί, ο Γ. Ζαρκαδάκης υποστηρίζει πως η τεχνητή νοημοσύνη θα μας κάνει πιο ανθρώπινους, με την έννοια πως θα μας δώσει τον χρόνο που χρειαζόμαστε για να αναπτύξουμε τις διαπροσωπικές μας ικανότητες. Βλέπει επίσης πως επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης που μπορούν να επηρεαστούν από την τεχνητή νοημοσύνη με τον ίδιο τρόπο που μπορούν να επηρεαστούν οι “ταπεινές” επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα εργασίες μπορούν να μετεξελιχθούν πάλι με επίκεντρο τις διαπροσωπικές σχέσεις. Επίσης, θεωρεί πως το σχολείο, θα είναι από εκπαιδευτικής πλευράς περισσότερο σημαντικό από τα πανεπιστήμια που ενδεχομένως εξελιχθούν σε καθαρά ερευνητικούς φορείς στο μέλλον. Δείτε τι άλλο μας είπε:
- Κατά τη διάρκεια της παρουσίασής σας στο συνέδριο Artificial Intelligence σημειώσατε ότι λόγω της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) πρέπει να αλλάξει η εκπαίδευση. Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να διαμορφωθεί και ποια θεωρείτε πως πρέπει να είναι η κύρια κατεύθυνσή της;
Νομίζω πως η εκπαίδευση που προσφέρει το σχολείο θα γίνει πιο σημαντική από την πανεπιστημιακή. Το σχολείο θα πρέπει να ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα των παιδιών και τη μεταξύ τους συνεργασία. Το πανεπιστήμιο μπορεί στο μέλλον να είναι παρωχημένο ή να μετεξελιχθεί πλήρως σε ερευνητικό και όχι εκπαιδευτικό φορέα
- Πώς μεταμορφώνονται / επηρεάζονται από την ΤΝ οι επιχειρήσεις;
Το πρώτο κύμα του γνωσιακού αυτοματισμού -του cognitive automation- θα βοηθήσει τις εταιρείες ώστε να αποκτήσουν μεγαλύτερη ευελιξία και υψηλότερη ανταγωνιστικότητα, μέσω του επανασχεδιασμού των διαδικασιών, της ανάπτυξης νέων προϊόντων και υπηρεσιών που θα προσφέρουν μεγαλύτερη αξία στον πελάτη και με την απόκτηση μιας καλύτερη πληροφόρησης από τα δεδομένα τους. Σε βάθος χρόνου όμως, οι τεχνολογίες συνειδητοποίησης σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογίες όπως το Internet of Things και το blockchain μπορεί να αλλάξουν ακόμα και το πώς είναι δομημένη μια επιχείρηση, να την αλλάξει οργανικά.
- Μιλάμε για ΤΝ σε μια χώρα που αντιμετωπίζει τα γνωστά προβλήματα. Πώς θα επιχειρηματολογούσατε απέναντι σε κάποιον πολιτικό που θα θεωρούσε πως η ΤΝ είναι, κατά το κοινώς λεγόμενο, “ραπανάκι για την όρεξη;”
Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα η εμπειρία μου είναι πως υπάρχει ένα τεράστιο πνευματικό χάσμα μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματιών. Λαμβάνοντας υπόψιν την τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα και το γεγονός ότι η άποψη των πολιτικών δεν λαμβάνεται υπόψιν, πολύ απλά θα τους αγνοούσα.
- Δεδομένου ότι η ΤΝ θα αναλαμβάνει σημαντικούς ρόλους σε κρίσιμες θέσεις εργασίας πώς θα αξιοποιηθεί το ανθρώπινο ταλέντο; Βλέπετε εφικτό / ρεαλιστικό το ενδεχόμενο για παράδειγμα οι καρδιολόγοι να “διδάσκουν” καρδιοχειρουργική στην ΤΝ ή είναι πιο πιθανό να περιορίζονται σε έναν δευτερεύοντα και, σε γενικές γραμμές αδιανόητο για τα σημερινά δεδομένα, ρόλο;
Η ΤΝ θα αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό αυτό που διάφοροι ειδικοί κάνουν σήμερα εξάγοντας συμπεράσματα από δεδομένα, για παράδειγμα πραγματοποιώντας διάγνωση για μια ασθένεια ή παρατηρώντας τα αποτελέσματα μιας ιατρικής εξέτασης ή μιας ακτινογραφίας. Ετσι λοιπόν, η ανθρώπινη “εξειδίκευση” θα επαναπροσδιοριστεί για να αντιμετωπίσει διαπροσωπικά θέματα και όχι θέματα γνώσης. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των γιατρών θα σήμαινε λιγότερο χρόνο για διαγνώσεις και περισσότερο για να περνά ο γιατρός χρόνο με τον ασθενή του και να του προσφέρει μια πιο ολιστική φροντίδα
- Τελικά, η συνεργασία ανθρώπων και ΤΝ δημιουργεί νέες προοπτικές εξέλιξης για τους ανθρώπους; Σε βάθος χρόνου, βλέπετε υβριδικές μορφές ανθρώπου-μηχανής;
Όχι δεν βλέπω κάτι τέτοιο, να γίνουν οι άνθρωποι μηχανές ως προς ένα μέρος τους. Οι έξυπνες μηχανές θα μας απαλλάξουν από επαναλαμβανόμενες χειρωνακτικές και πνευματικές εργασίες και θα μας προσφέρουν τον απαραίτητο χρόνο προκειμένου να διερευνήσουμε περαιτέρω την ανθρώπινη φύση μας.
- Εάν θεωρήσουμε πως η ΤΝ είναι μέρος της δεύτερης εποχής των μηχανών, ποιες είναι οι δεξιότητες που θα πρέπει να αναπτύξουν οι άνθρωποι;
Επαναλαμβάνω, θα αποκτήσουν σημασία οι διαπροσωπικές ικανότητες, όπως η ηγεσία, η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η καθοδήγηση.
- Συνομιλητές μας στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος λένε πως αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα σχετικώς πρώιμο επίπεδο, αυτό της “κλωνοποίησης της συμπεριφοράς” ή της μίμησης των ανθρώπινων λειτουργιών από τις μηχανές. Από την άλλη πλευρά, πρόσωπα όπως ο Ρέι Κουρτζβάιλ προσδιορίζουν σε μόλις 12 χρόνια από σήμερα τη στιγμή που η μηχανική ευφυία θα ξεπεράσει την ανθρώπινη. Είναι δυνατό να ισχύουν και τα δύο;
Νομιζω πως αυτό που λέει ο Ρέι είναι προβληματικό διότι συγχέει την ευφυία με τη συνείδηση. Πώς συγκρίνεις την ευφυία; Χρησιμοποιείς ως μέτρο σύγκρισης το IQ; Οι υπολογιστές είναι ήδη σε τεράστιο βαθμό περισσότερο ευφυείς από εμάς σε διάφορες περιπτώσεις. Όμως δεν έχουν συνείδηση, δεν έχουν κατανόηση. Όπως εξηγώ και στο βιβλίο μου “In Our Own Image” δεν μπορούμε να έχουμε υπολογιστές με συνείδηση με το υπάρχον επίπεδο τεχνολογίας που διαχωρίζει το software από το hardware, διότι η συνείδηση δεν είναι μια αλγοριθμική υπόθεση. Δεν χρειάζεσαι όμως τη συνείδηση για να έχεις ικανότητα. Οι υπολογιστές λοιπόν θα γίνονται πιο ευφυείς και θα εμφανίζονται ως ευφυείς όμως δεν θα έχουν “εαυτό” ή μια εσωτερική ζωή όπως εμείς.
- Θεωρείτε πως η εκλογή Τραμπ είναι αποτέλεσμα και του φόβου μερίδας του εκλογικού σώματος για την τεχνολογική εξέλιξη και πως αυτή “κλέβει δουλειές”; Αν ναι, πιστεύετε ότι μπορεί να δούμε ανάλογες εξελίξεις και στο μέλλον, ενδεχομένως ένα κίνημα κατά των μηχανών;
Νομίζω πως οι άνθρωποι εξέλεξαν τον Τραμπ γιατί είχαν βαρεθεί τις φιλελεύθερες κυβερνώσες ελίτ που είχαν γίνει πλαδαρές και αγνοούσαν πώς είναι η πραγματική ζωή. Αν, όμως, οι ψηφοφόροι αυτοί ελπίζουν πως ο Τραμπ θα “φέρει δουλειές πίσω” και “θα κάνει τα πράγματα όπως ήταν πριν”, θα απογοητευτούν οικτρά. Οι περισσότερες θέσεις εργασίας που έχουν χαθεί στις ΗΠΑ αφορούν στη βιομηχανία, δεδομένου ότι οι αμερικανικές εταιρείες μείωσαν το κόστος εργασίας μεταφέροντας δραστηριότητές τους εκτός συνόρων. Μπορεί να τους δοθούν μεν φορολογικά κίνητρα για να επαναπατριστούν αλλά όταν το πράξουν θα αυτοματοποιήσουν τις μονάδες παραγωγής τους, πράγμα που σημαίνει λιγότερες θέσεις εργασίας από αυτές που χάθηκαν κατά τη μεταφορά στο εξωτερικό. Επίσης, πολλές εργασίες που χαρακτηρίζουν τη μεσαία τάξη, όπως για παράδειγμα οι οδηγοί φορτηγών, θα χαθούν εξαιτίας του αυτοματισμού. Θα προκαλέσει αυτό ένα κίνημα ανάλογο με εκείνο των Λουδιτών της Αγγλίας του 18ου αιώνα; Δεν το νομίζω. Πιστεύω όμως πως η πρώτη αντίδραση των κυβερνήσεων θα είναι να ενισχύσουν τις προνοιακές παροχές ώστε να απορροφήσουν τον αντίκτυπο από την απώλεια των θέσεων εργασίας. Η επιλογή αυτή θα έχει αλυσιδωτές συνέπειες στο χρέος και τελικά την παγκόσμια οικονομία συνολικά.
Σχόλια