Και εκεί που παρακολουθείς τις εξελίξεις στον χώρο της αυτόνομης αυτοκίνησης, δηλαδή των οχημάτων που δεν χρειάζονται άνθρωπο να τα καθοδηγεί, προκύπτει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Πώς θα κινηθεί ένα αυτόνομο όχημα όταν υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος; Θα βάλει την προστασία των επιβαινόντων πάνω από εκείνη των ανθρώπων που είναι εκτός οχήματος; Ποιος αποφασίζει σε ένα σενάριο όπου ένα αυτόνομο όχημα πρέπει να “διαλέξει” αν θα πέσει πάνω σε ένα σταθερό εμπόδιο, έναν τοίχο για παράδειγμα, -διακινδυνεύοντας τον σοβαρό τραυματισμό ή τον θάνατο των επιβαινόντων- ή σε μια στάση λεωφορείου με ανθρώπους που περιμένουν;
Το θέμα απασχολεί ουκ ολίγους ειδικούς. Το ΜΙΤ έχει φτιάξει την “ηθική μηχανή” όπου γίνεται μια προσπάθεια να δοθεί μια ανθρώπινη διάσταση στις αποφάσεις που καλείται να πάρει μια μηχανή. Μπορείς να δεις τα σενάρια και να παίξεις τον ρόλο ενός μικρού θεού που αποφασίζει ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει.
Δηλαδή, θα ρωτήσεις, υπάρχει ηθική στις αποφάσεις μιας μηχανής; Εξαιρετική ερώτηση που υποψιαζόμαστε μπορεί να οδηγήσει σε πολύωρες και ενδιαφέρουσες συζητήσεις.
Για την υπηρεσία των ΗΠΑ που είναι υπεύθυνη για την οδική ασφάλεια τα πράγματα στους δρόμους (πρέπει να) μοιάζουν με την πραγματικότητα της αεροπορίας. Τα αεροπλάνα διαθέτουν αρκετή ευφυία -όχι τόση ώστε να μη χρειάζονται πιλότο- αλλά διαθέτουν και αρκετές δικλείδες που προστατεύουν τους επιβαίνοντες. Φυσικά όπως όλοι γνωρίζουμε οι δικλείδες αυτές δεν σημαίνει πως προστατεύουν απ’ όλα τα ενδεχόμενα, αεροπορικά δυστυχήματα εξακολουθούν να συμβαίνουν. Όμως στους δρόμους τα πράγματα είναι σαφώς πιο πολύπλοκα σε σχέση με τον ουρανό, όπου δεν έχεις φανάρια, αφηρημένους πεζούς ή οδηγούς άλλων οχημάτων.
Για την ώρα, φαίνεται πως τα ηθικά διλήμματα παρακάμπτονται με μια απλή απαίτηση που θέτει ο νόμος - την ύπαρξη ανθρώπου πίσω από το τιμόνι που θα παρεμβαίνει όταν προκύψει ανάγκη. Ομως, όλοι αντιλαμβανόμαστε πως η εξέλιξη στην τεχνητή νοημοσύνη, η επόμενη (ή μεθεπόμενη) γενιά αισθητήρων και γενικότερα η τεχνολογική εξέλιξη θα κάνει τα οχήματα ακόμα πιο αυτόνομα και θα τους δώσει τη δυνατότητα να μπορούν να λάβουν απόφαση.
Και εκείνη τη στιγμή το δίλημμα που θα τεθεί θα είναι απλό. Επιτρέπουμε στο όχημα να λαμβάνει αποφάσεις και αν ναι θα υπάρχουν όρια στην ανεξαρτησία του ή όχι; Το θέμα δεν είναι τεχνικό και πριν γίνει νομικό είναι, τελικά, περισσότερο φιλοσοφικό και δεν πρόκειται να απαντηθεί πολύ σύντομα.
Σχόλια