Το ακούμε συνέχεια από φίλους και γνωστούς της αγοράς ─ενίοτε μάλιστα το βλέπουμε κατευθείαν στα mailbox μας σαν spam: έναντι κάποιου (συνήθως μικρού αντιτίμου) ορισμένες εταιρείες προσφέρουν χιλιάδες φίλους στο Facebook ή followers στο Twitter σε όποιον είναι διατεθειμένος να τους αγοράσει∙ με δεδομένο ότι ένας απλός χρήστης δεν έχει κανένα λόγο να κάνει κάτι τέτοιο (εκτός αν έχει σοβαρό έλλειμμα αυτοπεποίθησης) είναι προφανές ότι στόχος των «προϊόντων» αυτών είναι κάποιες εταιρείες του χώρου που θέλουν να δείξουν στους πελάτες τους ότι η παρουσία τους στα social media έπιασε τόπο.
Και, όπως γράφαμε και προχθές κάτι ανάλογο ισχύει και με τα reviews που εμφανίζονται στα κοινωνικά δίκτυα: ένα ποσοστό 15%, όχι τεράστιο αλλά πάντως σημαντικό, είναι κατασκευασμένα με στόχο να βελτιώσει τα «νούμερα» μιας σελίδας στο Facebook ή ενός site και, τελικά, να δείξει ότι μια εταιρική παρουσία είναι καλύτερη από όσο πραγματικά είναι ─όσοι δε ασχολούμαστε με τα blogs ξέρουμε ότι το φαινόμενο εκεί ίσως να είναι και ακόμα μεγαλύτερο καθώς τα blog επί πληρωμή κάθε άλλο παρά σπάνια είναι. Και βεβαίως, δε χρειάζεται να είναι κανείς διάνοια για να καταλάβει ότι όλα τα παραπάνω μπορούν να συνδυαστούν για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα.
Προφανώς η λογική πίσω από μια τέτοια «επικοινωνιακή στρατηγική» δεν είναι εφεύρεση των social media: οι λίστες με χιλιάδες παραλήπτες email που προσφέρονται για spam είναι σχεδόν τόσο παλιές όσο και η εμπορευματοποίηση του Δικτύου στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ─το ίδιο και τα ψεύτικα στατιστικά επισκεψιμότητας στα site και πριν από αυτά τα ψεύτικα νούμερα τηλεθέασης και οι φουσκωμένες κυκλοφορίες περιοδικών και εφημερίδων. Όλη η αγορά των Μέσων λειτουργεί τις τελευταίες δεκαετίες (και ίσως και πριν από αυτές) βάσει μιας ελαφρώς ─και ενίοτε βαρέως- ξεχαρβαλωμένης ηθικής που θεωρεί ότι είναι απολύτως θεμιτό να πεις ψέματα στον πελάτη/διαφημιζόμενο.
Το αστείο της όλης υπόθεσης είναι ότι υπάρχει ένα τελικό κριτήριο το οποίο ο πελάτης, παρόλη την άγνοια ή την αφέλεια ή τη ματαιοδοξία που μπορεί να τον τυφλώνει, αργά ή γρήγορα θα συνειδητοποιήσει και θα λάβει υπόψη∙ αναφέρομαι βεβαίως στο «return on investment» (και πιο συγκεκριμένα στην απουσία του). Όσο και αν οι «social media experts» επιμένουν να στρέφουν τη συζήτηση μακριά από αυτό το ακανθώδες θέμα, αν ο πελάτης δε δει κάποια αλλαγή στις πωλήσεις του δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί γιατί συμβαίνει αυτό αφού η σελίδα του είχε τόσες δεκάδες χιλιάδες like και αφού το account του στο Twitter είχε τόσες χιλιάδες followers ─αν είναι κανείς κάπως χαιρέκακος, οι συζητήσεις που ακολουθούν τις απορίες αυτές είναι πραγματικά απολαυστικές!
Σχόλια