Δεν είναι περίεργο ότι η Facebook έσπευσε να απαξιώσει την έρευνα λέγοντας κάτι του τύπου «αυτά που λένε οι άνθρωποι στις ερωτήσεις όταν αναφέρονται στη συμπεριφορά τους είναι αναξιόπιστα»: πέραν του ότι έχει δίκιο (είναι όντως αναξιόπιστα), τα νούμερα που έβγαλε η πρόσφατη έρευνα της Gallup για το πώς επηρεάζουν τα social media την αγοραστική συμπεριφορά των χρηστών τους είναι στην καλύτερη περίπτωση ανησυχητικά και στη χειρότερη λόγος για απολύσεις –ή για επαναπροσδιορισμό στόχων. Αν τα ευρήματα όντως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, το 62% των ερωτηθέντων αμερικανών λέει ότι δεν επηρεάζεται καθόλου, το 30% ότι επηρεάζεται κάπως και το 5% ότι επηρεάζεται πολύ.
Τα νούμερα δεν είναι καλά ούτε αν επιμεριστούν σε πληθυσμιακές ομάδες και ειδικά σε σχέση με αυτές στις οποίες θεωρητικώς ποντάρουν τα social networks (millennials και Gen-X’ers): 48% των πρώτων και 57% των δεύτερων δηλώνουν ότι τα εταιρικά μηνύματα στα δίκτυά τους, τους αφήνουν αδιάφορους ενώ τα πράγματα γίνονται χειρότερα για τους μεγαλύτερους όπου τα ποσοστά φτάνουν το 75%. Όταν δε το ερώτημα τίθεται από μια άλλη πλευρά («σημειώστε τους λόγους για τους οποίους χρησιμοποιείτε δίκτυα όπως τα Facebook, Twitter και LinkedIn»), πρώτος λόγος (με ποσοστό 94%!) έρχεται το «για να έχω επαφή με τους φίλους και την οικογένειά μου» και δεύτερος (με 53%) το «για να μοιραστώ με άλλους αυτά που ξέρω». Τα trends, τα user reviews, και η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα έρχονται στην πέμπτη θέση και με ποσοστό 29%.
Προσωπικά δε δυσκολεύομαι να το πιστέψω: στο μέτρο που στη συνείδηση πολλών (απ’ ό,τι φαίνεται, των περισσότερων) τα social networks έχουν ήδη καταγραφεί σαν «χώρος κοινωνικής συνεύρεσης», η παρουσία των εταιρειών (η οποία, παρενθετικά, συχνά δεν είναι παρά μια θλιβερή απόπειρα να φανούν «μέσα στα κόλπα») μόνο σαν ενόχληση μπορεί να εκληφθεί –ξέρω αρκετούς που από καιρού εις καιρόν κάνουν 10-20 απανωτά «δε θέλω να ξαναδώ αυτή τη διαφήμιση» σε μια απέλπιδα προσπάθεια να κόψουν από το feed τους τα πολύ άσχετα μηνύματα ενώ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κάποιος κάνει ένα screenshot που δείχνει τι θεωρεί «σχετικό» ο αλγόριθμος του Facebook προκαλώντας τη γενική θυμηδία. Το καλύτερο που είχα δει –και δυστυχώς δεν κράτησα- ήταν για τη σελίδα μιας ελληνικής ορθόδοξης μητρόπολης, πιθανότατα επειδή συχνά χτυπάω μηνύματα σχετικά με τον βουδισμό.
Από την άλλη, και όπως έγραψα στην αρχή, ίσως το Facebook να κάνει καλά που δεν ανησυχεί: μεταξύ των λόγων για τους οποίους χρησιμοποιούν τα SNS, μόλις 17% των ερωτηθέντων απάντησε «για να χτίσω τη δική μου φήμη ή brand» –αν αυτό δεν είναι η αδιάψευστη απόδειξη ότι ο κόσμος όντως λέει ψέματα όταν μιλάει για τον εαυτό του και τη συμπεριφορά του online, δεν μπορώ να φανταστώ ποια είναι. Αν και θεωρώ τον εαυτό μου πραγματικά τυχερό έχοντας πολύ λίγους online «φίλους» που το κάνουν, κάνοντας τυχαία κλικ σε προφίλ φίλων φίλων ή φίλων φίλων φίλων, το φαινόμενο μοιάζει να είναι πολύ πιο διάχυτο από το 17% που αναφέρει η έρευνα της Gallup.
Σχόλια