Περικοπές εξόδων, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, άνοιγμα νέων αγορών: η Sony έκανε σχεδόν όλες τις σωστές κινήσεις προκειμένου να συγκρατήσει την καθοδική πορεία των τελευταίων χρόνων. Και παρότι στα χαρτιά κάπως το πέτυχε (το τρίμηνο Απριλίου-Ιουλίου κατέγραψε σημαντικά κέρδη) η πραγματικότητα είναι αυτή που παρουσίασε εχθές: οι εκτιμήσεις της για τις ζημίες που θα σημειώσει τον επόμενο Μάρτιο, όταν θα τελειώσει το τρέχον οικονομικό έτος δε θα είναι 50 δις γεν (357 εκατομμύρια ευρώ), αλλά 230 (1,6 δις ευρώ), σχεδόν διπλάσιες από τις περσινές (128 δις γεν/916 εκατομμύρια ευρώ). Και η απάντηση βεβαίως θα είναι περισσότερες περικοπές (κάτι ακούγεται για απολύσεις 1000 ατόμων από τον τομέα της κινητής –ο αριθμός αντιστοιχεί στο 15% του τμήματος) και «περισσότερη εστίαση στο high end» ειδικά της κινητής.
«Συνδυάζοντας τα τρία μεγάλα ατού –το τεράστιο αρχείο μουσικής και ταινιών, τις δικτυακές υπηρεσίες και την τεχνολογία μπορούμε να παρουσιάσουμε μοναδικά προϊόντα Sony» είπε ο πρόεδρος της εταιρείας Καζούο Χιράι στην ομιλία που συνόδευε την ανακοίνωση των απογοητευτικών αριθμών –μια άλλη θλιβερή πρωτιά για την εταιρεία ήταν ότι φέτος ήταν η πρώτη χρονιά στον μισό αιώνα και παραπάνω από τότε που μπήκε στο χρηματιστήριο που η ιστορική εταιρεία δεν έδωσε μερίσματα στους μετόχους της. Ο κ. Χιράι, γέννημα-θρέμμα της Sony (εργάζεται εκεί από τότε που ξεκίνησε την καριέρα του πριν από ακριβώς 30 χρόνια) δεν παρέλειψε να πει ότι «η διοίκηση αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά το θέμα αυτό».
Δεν υπάρχει αμφιβολία: όποιος έχει έστω και την ελάχιστη επαφή με την ιαπωνική κοινωνία και τον εταιρικό κόσμο που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της, αντιλαμβάνεται ότι άνθρωποι όπως ο κ. Χιράι θεωρούν το να αποδειχθούν οι εταιρείες τους ολιγότερες των προσδοκιών, το υπέρτατο πλήγμα. Από την άλλη μεριά, όσο φιλότιμος και αν είναι ο νυν αρχιστράτηγος της Sony (καθώς και οι προκάτοχοί του) είναι μάλλον αδύνατον να αναστρέψει τον ποταμό που οδήγησε την εταιρεία του (και την ευρύτερη βιομηχανία της χώρας του) στο σημείο αυτό. Και αυτό δεν το λέω εγώ –το λέει ο ίδιος όταν στην ίδια ομιλία επισημαίνει ότι η Sony δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τις αλλαγές της αγοράς, ήτοι την επικράτηση των Κινέζων στο low end και των Κορεατών και των Αμερικανών στο high end και την τεχνολογική πρωτοπορία.
Αμφιβάλλω αν υπάρχει έστω και ένας (1) άνθρωπος που ασχολείται με την τεχνολογία που να μην έχει προβλέψει τις εξελίξεις αυτές –για τη Sony και για τις άλλες ιαπωνικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Παραδόξως, παρά την κοινοτοπία και τη συχνότητά τους, οι προβλέψεις αυτές αγνοούνται μόνο από αυτούς που θα έπρεπε να τις διαβάζουν πρώτοι, δηλαδή τους ανθρώπους των ίδιων των εταιρειών. Προσωπικά πάντως, τείνω να καταλήξω ότι δεν πρόκειται περί αγνόησης: πίσω από το οικονομικό πρόβλημα κρύβεται ένα τεράστιο πρόβλημα νοοτροπίας ή, πιο σωστά, διαφοράς νοοτροπίας σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Και παρότι οι ίδιοι οι Ιάπωνες γνωρίζουν ότι αυτό ισχύει (έχουν μια έκφραση γι αυτό: το αποκαλούν «σίμα-γκούνι κόντζο»/島国根性 ή «νοοτροπία νησιώτικης χώρας») δε δείχνουν ιδιαίτερη διάθεση να το αλλάξουν…
Σχόλια