Φαίνεται πως η Tεχνητή Nοημοσύνη (TN) είναι παντού. Όχι βέβαια όπως στα σενάρια φαντασίας των Ridley Scott και Stanley Kubrick, αλλά με 2,070,000,000 google δημοσιεύσεις ιστολογίων! Κάθε φορά που διαβάζω τους κριτικούς της τεχνολογίας, και ότι θα μας «φάνε» τα ρομπότ, νιώθω ότι σίμωσε η στιγμή που αναλαμβάνει το SkyNet (θυμάστε τον Terminator;). Μεγαλώσαμε με εικόνες από το Star Trek και το Holodeck που τα ολογράμματα έδιναν και έπαιρναν με τους εχθρούς και το αρχηγείο. Δεν μπορεί να γίνεται όμως έτσι ο δημόσιος διάλογος στις κοινωνίες.
Η δημόσια συζήτηση για την ΤΝ συχνά επικεντρώνεται σε τεχνολογικές εξελίξεις με φοβικές ερμηνείες και σενάρια άγριας μεταβολής της ζωής. Θα έχει όντα που μιλούν, ή ρομπότ να σερβίρουν το ρόφημά μας; Κι εμείς, θα γίνουμε μειοψηφία, ενώ τα ρομπότ θα κυκλοφορούν σε δρόμους, με οχήματα χωρίς οδηγό, και η γονιδιωματική ιατρική θα ομορφαίνει την επόμενη γενιά;
Κάτι ιδιαίτερα τρομακτικό στήνεται γύρω από την ΤΝ. Από επιστημονικές δημοσιεύσεις, έως αστικούς μύθους όλα και όλοι ενώνονται στο ότι θα αλλάξει τον κόσμο των επιχειρήσεων, θα καταπιεί τα προσωπικά μας δεδομένα και θα μετατοπίσει την εργασία. Και πριν καταλάβεις καλά τι είναι αυτό και πως πρέπει να οργανωθούμε, διαβάζεις ότι ως το 2030 το 38% των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ και το 30% στο Ηνωμένο Βασίλειο διατρέχουν υψηλό κίνδυνο αυτοματοποίησης (βλ. PwC UK Economic Outlook).
Η παγκόσμια οικονομία διορθώνεται και βελτιώνεται εις βάρος του ανθρώπου; Είναι το marketing κάποιων πανεπιστημίων ή ειδικών για να προσελκύσουν πελατεία ή επενδύσεις; Είναι άλλο ένα ‘hype’; Τι γυρεύουν γύρω από την ΤΝ οι Google, Facebook, αλλά και η General Electric, οι αυτοκινητοβιομηχανίες, τα news corporations, οι 3D printers και το Internet of Things; Το 2000, δύο δεκαετίες πριν περίπου, στην ετήσια γενική συνέλευση της Berkshire Hathaway ρωτήθηκε ο Πρόεδρος και CEO, Warren Buffet πως το internet θα αλλάξει την οικονομία. Είπε τότε, ότι βλέπει τεράστιες απειλές με τη διείσδυση του internet και δήλωσε αβέβαιος πως θα επηρεαστούν οι επενδύσεις του (μα τι άλλο θα τον ένοιαζε;).
Ιστορικά, κάθε εξέλιξη και ιδιαίτερα οι νέες τεχνολογίες δημιουργούσαν ισχυρές δόσεις ελπίδας και φόβου ανάλογα με την ηλικία, τη γνώση ή/και τη στάση ζωής. Πριν ένα μήνα, ένας μέτοχος, ρώτησε πάλι τον Warren Buffet για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Εκείνος απάντησε ότι θα είναι "enormously disruptive, yet beneficial in making the economy more efficient” [απίστευτα ανατρεπτική όμως ωφέλιμη στο να γίνει περισσότερο αποδοτική η οικονομία] και συνέχισε "I would certainly think [AI] would result in significantly less employment in certain areas, it would require enormous transformation in how people relate to each other, what they expect of government, all kinds of things." [Οπωσδήποτε η ΤΝ θα περιορίσει την απασχόληση σε συγκεκριμένους τομείς, θα απαιτήσει έναν τεράστιο μετασχηματισμό στο πώς οι άνθρωποι σχετίζονται μεταξύ τους, τι περιμένουν από τη κυβέρνηση, όλα αυτά τα πράγματα] . Έκλεισε την απάντησή του με το παράδειγμα της δικής του ασφαλιστικής Geico που απασχολεί 36.000 εργαζόμενους, αναρωτώμενος αν θα μπορούσε να λειτουργεί με το 1/3 του δυναμικού της, μιας και οι οικονομικές υπηρεσίες θα αλλάξουν εντελώς από την είσοδο της ΤΝ!
Τεχνητή Νοημοσύνη – Είναι ήδη εδώ, αλλά όχι όπως νομίζετε
Ας μιλήσουμε λοιπόν για το μέλλον… Φανταστείτε τον Τζάκ, ένα αγρότη στις ΗΠΑ. Δεν πάει στο καφενείο το απόγευμα, ούτε χρειάζεται επιδοτήσεις. Κατέβασε και μαθαίνει την εφαρμογή Climate Basic για να ξέρει πού υπάρχει ελεύθερος χώρος να φυτέψει το καλαμπόκι στο αγρόκτημα των χιλιάδων στρεμμάτων. Ορίστε, ΤΝ στην υπηρεσία της Γεωργίας. Η εφαρμογή χωρίζει την αγροτική γη σε μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας, ανά κομμάτια 10 τετραγωνικών μέτρων. Η εφαρμογή αξιοποιεί για κάθε κομμάτι τοπικά αρχεία θερμοκρασίας και διάβρωσης, στατιστικά για βροχοπτώσεις, μετράει την ποιότητα εδάφους (αισθητήρες) και άλλα δεδομένα για τον προσδιορισμό του τρόπου μεγιστοποίησης των αποδόσεων σε κάθε αγροτεμάχιο, για κάθε χρήστη. Η εφαρμογή στο cloud μαθαίνει καθημερινά, όλο περισσότερο και λειτουργεί αυτόνομα. Είναι o «μεγάλος αδελφός»; Αν ήμουν αγρότης δεν θα με πείραζε. Θα ήθελα να ξέρω που δεν πρέπει να ποτίσω, πότε θα έρθει ένα μέτωπο βροχής. Θα ευχόμουν επίσης όλα αυτά τα στοιχεία να τα ξέρουν η τράπεζα δανειοδότησης και η ασφαλιστική εταιρία, ώστε η σοδειά μου να μην είναι μια εφάπαξ εγγραφή σε ένα excel, αλλά ένα ζωντανό asset που επαναξιολογείται συνεχώς. Αυτοί οι δύο παράγοντες της οικονομίας είναι οι επόμενοι που δεν το ξέρουν ότι θα συνδεθούν με αυτό το δίκτυο ΤΝ και συνεχώς ανατροφοδοτούμενων στατιστικών στοιχείων. Σήμερα είτε δεν γνωρίζουν, είτε δεν νοιάζονται.
Συστήματα ΤΝ όπως το παραπάνω (εφαρμογή πρόσβασης+support software+cloud+διασύνδεση συσκευών+πρόσβαση φορέων στα δεδομένα) είναι χαρακτηριστικά του επόμενου κύματος παραγωγικότητας για τις επιχειρήσεις. Οτιδήποτε είναι ‘scaled’, θα επικοινωνεί, θα μαθαίνει, θα δίνει στοιχεία και θα παρέχει βοήθεια στις αποφάσεις …από τον γεωργό έως τον Υπουργό δημόσιας ασφάλειας. Νέες προσεγγίσεις στα επιχειρηματικά μοντέλα, τις λειτουργίες και την ανάπτυξη οργανισμών και ατόμων που πρέπει να αλλάξουν θεμελιωδώς ότι έκαναν. Είναι μια αναπόφευκτη ευκαιρία. Πολλοί ηγέτες επιχειρήσεων γνωρίζουν την αξία της ΤΝ, αλλά δεν είναι ακόμα έτοιμοι να την αξιοποιήσουν πλήρως. Στην έρευνα PwC Digital IQ 2017 το 54% των υψηλόβαθμων στελεχών-ερωτηθέντων δήλωσαν ότι κάνουν σημαντικές επενδύσεις σε ΤΝ, αλλά μόνο το 20% δήλωσε ότι οι οργανισμοί τους έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να πετύχουν με την τεχνολογία. Φανταστείτε τους πολιτικούς. Άντε να τους πεις, ότι η αγροτική πολιτική θα ασκείται και θα προγραμματίζεται βάσει των διεθνών web πλατφορμών προσφοράς-ζήτησης-τιμών, που συνδέονται με μηχανές πρόβλεψης καιρού;
Οι μηχανές αναζήτησης και οι πλατφόρμες επιλογής ειδήσεων και άρθρων (news aggregation software) ήδη μαθαίνουν, διαβάζουν, και επιλέγουν (βλ. ‘curate articles’) σύμφωνα με τα κριτήρια που θέσατε εσείς. Συνεχίζουν να μαθαίνουν από κάθε κλίκ που κάνετε, από τα likes, από το χρόνο που δαπανήσατε σε ένα άρθρο και όλα αυτά για να σας δώσουν επιλογές καλύτερες, πιο κοντά στα κριτήριά σας. Συνεχίζουν να μαθαίνουν πόσοι «ανήκουν» στα ίδια κριτήρια και το επόμενο βήμα θα είναι να ανακαλύπτουν τα ‘fake news’ και να σας δίνουν εναλλακτικές επιλογές. Οι αναφορές στην ΤΝ τείνουν είτε να την απεικονίζουν σαν «σκλάβο» του ανθρώπινου είδους, είτε ως κίνδυνο που εξαλείφει θέσεις εργασίας και καταστρέφει την ιδιωτικότητα. Αλλά για τις επιχειρήσεις το ζήτημα είναι κρίσιμο. Είναι το επόμενο στοίχημα παραγωγικότητας με το οποίο θα αλλάξουν θεμελιωδώς οι διαδικασίες λειτουργίας πολλών industries. Η λήψη αποφάσεων, τα κριτήρια συνεργασίας, η δημιουργική τέχνη και η επιστημονική έρευνα θα επηρεαστούν. Έτσι και οι δομές της επιχείρησης. Τα τεχνολογικά συστήματα, ενδεχομένως τα προϊόντα και οι υπηρεσίες, ο εξοπλισμός του εργοστασίου, οι αισθητήρες στα κοντέινερ ενός τάνκερ, η cloud-based βιβλιοθήκη που θα μετρά την απήχηση των συγγραφέων …όλα θα ανταποκρίνονται στους ανθρώπους (και μεταξύ τους) με τρόπους που θα μοιάζει ότι αποκτούν ζωή.
Σχόλια