Έγραφα προχθές ότι οι συνεντεύξεις/ομιλίες του θρυλικού βρετανού κωμικού Τζον Κλιζ (Μόντι Πάιθον, “Faulty Towers”, “Ένα Ψάρι που το Έλεγαν Γουάντα” κ.λπ.) που βλέπω τελευταία και ειδικά το μέρος τους που σχετίζεται με την τεχνολογία με έβαλε σε σκέψεις –για την ακρίβεια ότι έφερε στην επιφάνεια μια άποψη του εξαιρετικά ταλαντούχου σεναριογράφου, συγγραφέα και ηθοποιού με την οποία δε συμφωνώ: αυτή που θεωρεί ότι η τεχνολογία σκοτώνει τη δημιουργικότητα.
Παρόλα αυτά, ιδιαίτερα σε μια από τις συνεντεύξεις αυτές, αυτή που δίνει στο Πανεπιστημιακό Βιβλιοπωλείο του Σιάτλ και συγκεκριμένα προς το τέλος, στο σημείο 1:19:10 για όσους ενδιαφέρονται να ακούσουν μόνο αυτό αν και πραγματικά θα πρότεινα να ακούσουν όλη την απολαυστική συζήτηση, αναφέρει κάτι με το οποίο και συμφωνώ και βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον ως φαινόμενο της εποχής μας. Πρόκειται για την πληροφορία ότι ο ίδιος χρησιμοποιεί το Twitter, ότι έχει 3,4 εκατομμύρια followers (το 2014: σήμερα έχει 5,74 εκατομμύρια) και ότι ο λόγος που αποφάσισε να το χρησιμοποιήσει ήταν επειδή ο Στίβεν Φράι, ένας άλλος γίγας του βρετανικού τηλεοπτικού χιούμορ, του είπε ότι έτσι μπορεί να μιλάει στο κοινό του παρακάμπτοντας τα ΜΜΕ.
Ο Τζον Κλιζ έχει με ορισμένα λαϊ(κιστι)κά βρετανικά ΜΜΕ μια κάκιστη σχέση, αποκορύφωμα της οποίας είναι οι επί σχεδόν πενήντα χρόνια διαξιφισμοί του με την εφημερίδα “Daily Mail”, τη δεύτερη σε κυκλοφορία ταμπλόιντ της χώρας. Αν και το έργο του έτυχε σχεδόν εξ αρχής μεγάλης αποδοχής από το κοινό, για διάφορους λόγους αντιμετώπισε την απόρριψη αρκετών από τα κυρίαρχα Μέσα με αποτέλεσμα επί πολλά χρόνια να μην έχει το περιθώριο να συν-διαμορφώσει τη δημόσια εικόνα του: το κοινό τον γνώριζε μόνο από τους χαρακτήρες που έπαιζε, ό,τι αξία και αν είχε αυτό. Ένας λογαριασμός με σχεδόν έξι εκατομμύρια followers αλλάζει πολύ αυτή την ισορροπία.
Βεβαίως η δύναμη που έχουν οι διασημότητες χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι κάτι που οποιοσδήποτε ασχολείται με την τεχνολογία περίμενε να μάθει από τον Τζον Κλιζ το 2018: ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ οφείλει τη θέση του (εν πολλοίς) στο ότι κατάφερε να κινήσει το ενδιαφέρον μερικών δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων από όλον τον κόσμο και, κυρίως, από τη χώρα του. Και συνεχίζει από τη θέση αυτή να προσπαθεί, και ως ένα σημείο και πέρα, να κερδίζει τη μάχη των εντυπώσεων απέναντι στα επίσημα ΜΜΕ, κρατώντας (ακόμα) υπό έλεγχο το παλιρροϊκό κύμα απογοήτευσης ολοένα και μεγαλύτερου μέρους του αμερικανικού πληθυσμού.
Όμως ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πολιτικός και οι πολιτικοί έβρισκαν πάντα τρόπο να μιλήσουν στο κοινό, συνήθως αξιοποιώντας τα Μέσα που πρόσκεινται στο σύστημα. Οι καλλιτέχνες (και δη οι καλλιτέχνες που παρεμβαίνουν στα κοινά) δεν είχαν πάντα τη δυνατότητα αυτή και το γεγονός ότι πλέον την έχουν και ακόμα περισσότερο ότι και μόνο το ότι χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα κανάλια επικοινωνίας αυξάνει το κύρος των λεγομένων τους, είναι μια πραγματικά συναρπαστική αλλαγή των όρων στο παιχνίδι της διαμόρφωσης της κοινής γνώμης.
Κάπου εδώ είναι που το confirmation bias (προκατάληψη επιβεβαίωσης;) αρχίζει και μπαίνει στις μύτες των ποδιών: αν συμπαθεί κανείς τον καλλιτέχνη (και είναι εύκολο να συμπαθήσει κανείς τον Τζον Κλιζ) χαίρεται που πλέον μπορεί να σταθεί απέναντι στους φθονερούς αργυρώνητους κοντυλοφόρους των μεγάλων συμφερόντων και να μιλήσει απευθείας μαζί του. Και όντας ένας από τα 5,74 εκατομμύρια followers του ναι, χαίρομαι. Όμως χαίρομαι επειδή εκτός από αστείο και, με τον τρόπο του, σοφό, τον θεωρώ και αρκετά υπεύθυνο ώστε να μην καταχραστεί την εμπιστοσύνη που του δείχνω μπαίνοντας στο τεράστιο αυτό πλήθος: όσο οι καλλιτέχνες (και οι άλλες διασημότητες των social networks) αισθάνονται το βάρος της ευθύνης αυτής και λειτουργούν λαμβάνοντάς την υπόψη, η τεράστια αυτή αλλαγή μόνο σε καλύτερα πράγματα μπορεί να οδηγήσει.
Σχόλια