Τις προάλλες συζητούσα με έναν Ολλανδό, τυχερό κάτοικο σε κανάλι στο Άμστερνταμ. Είχε αγοράσει το σπίτι του πριν από δεκαετίες, πάμφθηνα, σήμερα βέβαια η αξία του έχει εκτοξευθεί, αλλά, ως γνωστόν, το σπίτι σου δεν είναι επένδυση. Σε κάθε περίπτωση, και αυτός, όπως καθώς φαίνεται και κάθε κάτοικος του Άμστερνταμ, διαμαρτυρόταν τόσο για τους τουρίστες όσο και για το Airbnb. Οι πρώτοι ισχυρίζεται ότι είναι τόσοι πολλοί που η πόλη δεν τους αντέχει πια. Το δεύτερο, ότι έχει διώξει τους ντόπιους από όλα τα διαθέσιμα σπίτια στο κέντρο της.
Για τον αριθμό των επισκεπτών, πόσους δηλαδή αντέχει βιώσιμα μια πόλη, δεν θα μιλήσουμε εδώ. Το Airbnb όμως ας μας απασχολήσει για λίγο, φιλοσοφικά. Ο συνομιλητής μου ανέφερε ότι το Άμστερνταμ θα επιτρέψει μόνο 15 ημέρες Airbnb το χρόνο. Και ότι ούτως ή άλλως στις νέες μισθώσεις οι παλιοί γείτονες πιέζουν να μπει ρητή απαγόρευση ακόμα και γι αυτό το διάστημα.
Το ερώτημα επομένως εδώ είναι, είναι σωστό να μπουν κανόνες που θα περιορίζουν την αγορά (δηλαδή την ελευθερία των ιδιοκτητών να κάνουν Airbnb τα διαμερίσματα τους) για κοινωνικούς λόγους; Σημειώνω ότι η κουβέντα εκεί διαφέρει από την κουβέντα εδώ. Εδώ μιλάμε μόνο για φόρους. Εκεί μιλάνε για την κοινωνική αποστολή της μόνιμης κατοικίας.
Λοιπόν, αφήνουμε την αγορά να λειτουργήσει μόνη της ή βάζουμε περιοριστικούς κανόνες; Μόνη της, δείχνει ότι θα ανεβάσει τις τιμές και θα αδειάσει το κέντρο από μόνιμους κατοίκους. Ωραία, θα έλεγε κάποιος, είναι αυτό λόγος ώστε να περιοριστεί η οικονομική ελευθερία των ιδιοκτητών; Μπορεί με τα λεφτά που θα κερδίζουν από το Airbnb στο κέντρο να μείνουν, ενισχύοντας, σε άλλες περιοχές της Ολλανδίας. Ή, να τα επαν-επενδύσουν. Είναι κακό αυτό; Ενδεχομένως, για την υφήλιο και για την ανθρωπότητα συνολικά, όχι. Ίσως να ήταν και καλό. Για όσους απομείνουν όμως στο κέντρο του Άμστερνταμ, όπως ο γνωστός μου, μάλλον δεν είναι κι ό,τι καλύτερο.
Τι πρέπει να γίνει; Υποθέτω, εξαρτάται από την πολιτική και φιλοσοφική θέση καθενός. Για μένα, ο νόμος πρέπει πράγματι να ρυθμίσει την κατάσταση, υπερ του θιγομένου. Το ίδιο πιστεύουν και στο Άμστερνταμ (ίσως βέβαια παίζει ρόλο ότι οι ντόπιοι ψηφίζουν στις δημοτικές). Στο Σαν Φρανσίσκο, ακούω, ακόμα το συζητάνε. Όπως και να έχει, το Airbnb αποτελεί ένα πολύ καλό, σύγχρονο, παράδειγμα που θέτει καθέναν από μας προ των, πολιτικών, ευθυνών του.
Σχόλια