Σήμερα θα ασχοληθούμε με κάτι πολύ ευχάριστο, με το γνωστό «τι θα κάνω τα λεφτά άμα πιάσω το λαχείο». Νομίζω ότι, μαζί με το «τι θα κάνω άμα γίνω πρωθυπουργός της χώρας», είναι από τις πιο χαλαρωτικές (και ενίοτε αποκαλυπτικές) κουβέντες που μπορεί να κάνει κανείς με τον εαυτό του ή με άλλους.
Συγκεκριμένα, το ερώτημα θα είναι «τι θα κάνω τα 32 δις της ευρωπαϊκής ενίσχυσης», επομένως, για να είμαι ακριβής, έχει στοιχεία και από το πρώτο αλλά και από το δεύτερο από τα παραπάνω ερωτήματα.
Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, τα χρήματα πρέπει να κατευθυνθούν σε ένα Ψηφιακό Άλμα για την Ελλάδα. Στόχος θα πρέπει να γίνει η Ψηφιακή Ελλάδα, όπου, με απλά λόγια, όλα (πρόσωπα, πράγματα, υπηρεσίες, διαδικασίες, τόποι, ζώα, φυτά) πρέπει να ψηφιοποιηθούν.
Γιατί προτείνω κάτι τέτοιο; Επειδή θεωρώ ότι είναι η μόνη παραγωγική διέξοδος για ένα αντικειμενικά μικρό κράτος με γεωγραφικό και γλωσσικό περιορισμό, ώστε να διατηρήσει τη θέση του και, γιατί όχι, να παίξει και κάποιον ρόλο (υποδείγματος, μην τρελαθούμε κιόλας…) στον παγκόσμιο χάρτη σήμερα.
Μπορεί κάτι τέτοιο να επιτευχθεί; Θεωρώ πως ναι, επειδή υπάρχουν τα άτομα να το επιτύχουν και η λαϊκή θέληση να το εφαρμόσουν. Στην Ελλάδα πλέον υπάρχουν πάρα πολλά αξιόλογα βιογραφικά που μπορούν να οργανώσουν και να εκτελέσουν άρτια κάτι τέτοιο. Ακόμα σπουδαιότερο, ψηφιακά ζει μεγάλο μέρος πλέον του πληθυσμού, και κάθε φορά που δίνονται νέες ευκαιρίες (πχ. ηλεκτρονικής διακυβέρνησης), τις υιοθετεί με ενθουσιασμό. Επομένως, υπάρχουν και τα μέσα και η βούληση.
Πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο; Εδώ οι απόψεις μπορεί να είναι πολλές και η ανάλυση να κρατήσει ώρα – και εκεί ακριβώς βρίσκεται η χαρά της ανάλυσης που ανέφερα παραπάνω. Όσον αφορά σε εμένα, κάποιες σκέψεις μου σχετικά:
- Τα ελληνικά startups, ως κατεξοχήν φορείς της τεχνολογικής καινοτομίας στη χώρα, δεν χρειάζονται άλλα λεφτά. Τα funds του Equifund εργάζονται μια χαρά εδώ και καιρό (ομολογουμένως το γνωρίζω προσωπικά αυτό, αφού συνεργάζομαι με ένα από αυτά), τα χρήματα υπάρχουν και διατίθενται σύμφωνα με τον προγραμματισμό τους, και συνεπώς θεωρώ ότι ακόμα περισσότερα χρήματα μόνο κακό θα έκαναν στο οικοσύστημα.
- Η αγορά tablets και laptops από μαθητές, εργοδότες, το Δημόσιο ή όποιον άλλον μαζικό αγοραστή δεν βοηθά ούτε άμεσα αλλά ούτε και έμμεσα το Ψηφιακό Άλμα της Ελλάδας. Γιατί; Επειδή οι μεν εργοδότες και το Δημόσιο καλά θα κάνουν να αναβαθμιστούν με δικές τους προγραμματισμένες δαπάνες και σύμφωνα με τα έσοδα, τα έξοδά τους και τις ανάγκες τους (ή, αλλιώς, δεν έχει νόημα στο Πρωτόκολλο να δώσεις mac book pro μόνο και μόνο επειδή επιδοτείται…). Στους μαθητές, και μιλώ πλέον με την πείρα γονέα μαθητών Δημοτικού σε ιδιωτικό σχολείο, θεωρώ ότι σήμερα ψηφιακά προσφέρονται ελάχιστα ή και τίποτα απολύτως που να δικαιολογούσε μια πολιτική «ένα laptop σε κάθε μαθητή» – περισσότερα όμως γι’ αυτό παρακάτω.
- Η ψηφιοποίηση του Δημοσίου έχει κάποιο νόημα, όσον αφορά στο Ψηφιακό Άλμα της Ελλάδας, αλλά και πάλι δεν είναι πανάκεια. Αφενός, αν με τη λέξη «ψηφιοποίηση» νοείται η αγορά υπολογιστών ή αδειών Microsoft, δείτε την ανάλυση αμέσως παραπάνω. Αφετέρου, η «ψηφιοποίηση» του Δημοσίου έχει έναν ρυθμό, που συναρτάται με τη δυνατότητα εκτέλεσης από τους δημόσιους υπάλληλους, τους κατεξοχήν φορείς της «ψηφιοποίησης». Ακόμα και αν «βρέξει χρήματα» πάνω τους δεν πρόκειται να κάνουν πιο γρήγορα – εκτός βέβαια αν μιλάμε για νέες προσλήψεις (προσοχή, προσλήψεις, όχι outsourcing).
- Τι μένει; Η άμεση και έμμεση ενίσχυση της πραγματικής ελληνικής τεχνολογικής αγοράς. Στην Ελλάδα δεν έχει νόημα να επιδοτήσουμε άμεσα ή έμμεσα την Microsoft, την Google, την HP, την Apple, την Dell ή ακόμα και την Huawei (το κάνουμε ήδη, αλλά για την ανάλυση αυτή άλλη φορά…). Ούτε έχει νόημα να ποντάρουμε τα λίγα χρήματά μας στη δημιουργία μιας ελληνικής τεχνολογικής επιχείρησης που θα ανταγωνιστεί ευθέως τα παραπάνω μεγαθήρια. Αν θέλουμε να ενισχυθεί η ελληνική τεχνολογική αγορά, πρέπει να επικεντρωθούμεμε σε εκείνες τις «μικρές» ελληνικές αγορές που, εξαιτίας της γλωσσικής και τοπικής ιδιαιτερότητας, δεν ανταγωνίζονται τις παραπάνω εταιρείες. Η λογιστική και η νομική αγορά είναι τέτοιοι τομείς, η τεχνολογική βελτίωση των οποίων θα βοηθούσε τελικά όλη την κοινωνία. Το ίδιο και η εκπαίδευση – προσοχή όμως, από την πλευρά της ανάπτυξης εκπαιδευτικού υλικού, όχι της αγοράς hardware. Ομοίως και η εφοδιαστική αλυσίδα/logistics. Ή και ο τομέας της ασφάλειας (τα drones έρχονται γρήγορα στο μυαλό). Με λίγα λόγια, χρειάζεται κανείς να εντοπίσει τους «προστατευμένους» εκείνους εθνικούς τομείς που τα χρήματα υπό μορφή επιδοτήσεων δεν θα δημιουργούσαν μόνο ζήτηση, αλλά και προσφορά.
- Η νομοθεσία χρειάζεται αλλαγές; Όχι σπουδαίες, επειδή τα βασικά νομικά εργαλεία (ΙΚΕ, IP Box) υπάρχουν, απλά θέλουν μικρο-βελτιώσεις (βλέπε, angel investors) και επικαιροποίηση. Το ίδιο άλλωστε ισχύει και με τα προστατευτικά για τον Έλληνα εργαλεία, όπως ο GDPR ή η νομοθεσία για τις τηλεπικοινωνίες. Επομένως, ελέω και Κοινοτικού δικαίου, ο νομοθέτης δεν έχει να κάνει πολλά στην περίπτωση αυτή.
Όπως είπα στην αρχή, η ανάλυση «τι θα κάνω άμα πιάσω το λαχείο» είναι ιδιαίτερα ευχάριστη σε όλους. Καθένας έχει άποψη, βασισμένη προφανώς στις γνώσεις και στις παραστάσεις του, κάτι το οποίο ομολογουμένως τελικά μπορεί να συνιστά αυτό-παγίδευση. Σε κάθε περίπτωση όμως σημειώνω ότι η παγκόσμια πραγματικότητα υπάρχει εκεί έξω και είναι ιδιαίτερα σκληρή για όλους, ότι το να αναμασήσουμε τους Κοινοτικούς στόχους και να τους μπερδέψουμε για εθνικούς μόνο και μόνο επειδή ακούγονται ωραία (πράσινη οικονομία, υποδομές υγείας) ούτε πρωτότυπο είναι ούτε θα μας πάει πολύ μακριά, και ότι τέτοιες ευκαιρίες, ιδιαίτερα μετά από τέτοιες κρίσεις, δεν έρχονται κάθε μέρα.
Σχόλια