Κάθε φορά που διαβάζω για τους online λογαριασμούς που τηρούν πχ. το facebook ή το amazon ή τα itunes ή το blogspot ή το wordpress εντυπωσιάζομαι. Μιλάμε για εκατομμύρια λογαριασμούς, δεκάδες εκατομμύρια χρηστών. Στην ουσία δηλαδή κάθε μια από αυτές τις εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου είναι πλατφόρμα που έχει τη δυνατότητα να αφιερώνει μια ή περισσότερες ιστοσελίδες σε κάθε έναν χρήστη της ατομικά, να του παρέχει επιπλέον εφαρμογές μέσω αυτών, διαλειτουργικότητα με άλλες εφαρμογές κοκ. Όλα αυτά μάλιστα άνευ απευθείας αντιτίμου. Δηλαδή, καθένας μας έχει λογαριασμό σε έναν ή περισσότερους από τους παραπάνω παρόχους εντελώς δωρεάν και από τους λογαριασμούς αυτούς έχουμε την απαίτηση να είναι πάντα διαθέσιμοι, προσβάσιμοι από ένα σωρό browsers και συσκευές (pc, κινητά κοκ.), ν' ανανεώνονται συχνά και, ακόμα περισσότερο, να είναι ελεύθερα μεταφερόμενοι από τον έναν πάροχο σε άλλον (να διαλειτουργούν) κοκ.
Ας έρθουμε τώρα στην περίπτωση μιας μικρής χώρας όπως η Ελλάδα. Έχει 9εκ κατοίκους, εκ των οποίων περίπου οι μισοί με πρόσβαση στο ιντερνετ και σχεδόν όλοι μορφωμένοι. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει ούτε μια εφαρμογή ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που να λειτουργεί έστω με το ένα χιλιοστό των δυνατοτήτων των παραπάνω εφαρμογών ηλεκτρονικού εμπορίου. Δεκάδες δημόσιοι οργανισμοί τηρούν χιλιάδες διαφορετικά μεταξύ τους αρχεία για κάθε έναν από εμάς. Σχεδόν κανένα από αυτά δεν διαλειτουργεί (αν καν λειτουργεί). Καμία επιπλέον on-line εφαρμογή ή λειτουργικότητα – είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι αν το σύστημα δέχεται on-line αιτήσεις ή πραγματοποιεί on-line πληρωμές.
Δηλαδή, οι απαιτήσεις του Έλληνα πολίτη στο ιντερνετ είναι τεράστιες από τους παραπάνω, ιδιώτες, παρόχους που δεν πληρώνει και μηδενικές από το ελληνικό κράτος που χρυσοπληρώνει.
Και όμως το διαδικτυακό περιβάλλον δίνει μοναδικές δυνατότητες σε μικρές χώρες όπως η Ελλάδα. Τι πιο εύκολο από την ηλεκτρονική οργάνωση του αρχείου και της ζωής της; 9εκ. χρήστες είμαστε όλοι κι όλοι, θέλει δηλαδή η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να μας πείσει ότι εφαρμογή για να μας διαχειριστεί όλους είναι αδύνατη; Ενώ ακόμα και ο τελευταίος καλιφορνέζος startup από το υπνοδωμάτιο του σπιτιού του στήνει εφαρμογές που στόχο έχουν να διαχειριστούν τα δεδομένα εκατομμύρια χρηστών σε όλον τον κόσμο; Για όνομα...
Θεωρώ επομένως πως η οπτική μας πάσχει. Εξηγούμαι: η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ελλάδα πάσχει από έλλειψη στρατηγικής. Όχι μεσοπρόθεσμης στρατηγικής (του στυλ, ν' αποκτήσουμε ηλεκτρονικά αρχεία και ιστοτόπους για κάθε δημόσιο οργανισμό) αλλά μεγαλόπνοης στρατηγικής (να βγει η χώρα on-line). Στο τέλος-τέλος, μια απλή εφαρμογή χρειαζόμαστε, διαχείρισης 9εκ ατόμων. Καθένας με την ιστοσελίδα του και με τα στοιχεία του. Άντε και κανενός εκατομμυρίου επιχειρήσεων επιπλέον. Γιατί να μην είναι αυτό εύκολο; Αν δυσκολευόμαστε να την αναπτύξουμε, ε, ας την αγοράσουμε από τους παραπάνω ιδιώτες που ούτως ή άλλως παρέχουν την υπηρεσία δωρεάν.
Για να επιτευχθεί βέβαια αυτό χρειάζεται αλλαγή οπτικής και νοοτροπίας. Μέχρι σήμερα κοιτάζουμε προς τα πίσω: ψηφιοποιούμε τα αρχεία μας (του παρελθόντος) και κοιτάμε να υπάρχου υπολογιστές σε κάθε δημόσια υπηρεσία. Χαμένος κόπος. Όπως οποιοσδήποτε, ακόμα και μέτριος, μάνατζερ θα σας βεβαίωνε, αν μπεις σε μια εταιρεία με στόχο την μηχανοργάνωση/εκσυγχρονισμό δεν ξεκινάς από το αρχείο της, αφού άλλωστε θέλεις να πουλήσεις από αύριο και όχι σε δέκα χρόνια. Αντίθετα, τραβάς μια γραμμή με το παρελθόν, και ξεκινάς με το παρόν.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να δούμε το σήμερα και όχι το χτες. Δεν αρκεί να ψηφιοποίησουμε το αρχείο, πρέπει να σκεφτούμε με νέο τρόπο. Ο,τι δημιουργείται από σήμερα και στο εξής θα έχει υποχρεωτικά ιντερνετική παράμετρο, ό,τι υπήρχε από χτες σιγά σιγά θ' αναβαθμίζεται στη νέα λογική.
Παραδείγματα υπάρχουν πολλά: Για παράδειγμα, οι δια νόμου υποχρεώσεις δημοσιότητας. Τι νόημα έχει να δημοσιεύονται πχ. ισολογισμοί ή γεγονότα της εταιρικής ζωής (σύσταση εταιρείας, διορισμός νέου Διοικητικού Συμβουλίου κοκ.) στο ΦΕΚ ή/και στον ημερήσιο Τύπο; Οι ανακοινώσεις γάμων; Όλα αυτά αντικατοπτρίζουν παλαιότερες προσεγγίσεις για την επίτευξη δημοσιότητας. Σήμερα ευκολότερα κανείς κάνει search στο google παρά διαβάζει μια εφημερίδα ή, πολύ περισσότερο, την Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Και, ναι μεν, το Εθνικό Τυπογραφείο έχει οργανωμένο σύστημα ηλεκτρονικής αναζήτησης ΦΕΚ (και μπράβο τους), αλλά το σύστημα είναι κλειστό (πρέπει να είσαι συνδρομητής). Αντιθέτως, σήμερα, αν ο νομοθέτης πράγματι επιδιώκει τη μέγιστη δυνατή δημοσιότητα για τις παραπάνω καταστάσεις οφείλει να θεσμοθετήσει τη δημοσίευσή τους, πλήρως καταλογοποιημένη και ελεύθερη σε μηχανές αναζήτησης, στο ιντερνετ.
Ομοίως και με τα πιστοποιητικά. Τι νόημα έχει να μας παραδίδονται και να διακινούνται σε χαρτί; Αφού στην πλειοψηφία τους είναι δημόσια πληροφορία, γιατί για παράδειγμα η πολεοδομία ή το πρωτοδικείο ή η εφορία ή το ΙΚΑ να χορηγούν πιστοποιητικά σε χαρτί και μάλιστα με ημερομηνία λήξης, τα οποία παίρνουμε και καταθέτουμε σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες (δηλαδή, εμείς μεταφέρουμε μια εκτύπωση από ένα σύστημα του Δημοσίου σε ένα άλλο) όπου διατηρούνται σε χαρτί σε αποθήκες; Αφού κάλλιστα μπορεί σε εφαρμογή τύπου facebook καθένας μας να έχει τη σελίδα του (το ίδιο και οι επιχειρήσεις) και τα όποια στοιχεία να είναι διαθέσιμα εκεί. Ή, έστω, να υπάρχει μια μόνο εφαρμογή/πλατφόρμα όπου όλες οι υπηρεσίες του Δημοσίου να έχουν πρόσβαση και να ενημερώνουν/ενημερώνονται.
Τέλος, και με τα εκάστοτε ληξιαρχεία, στρατολογικές μερίδες, ΑΦΜ, ΑΡΜΑΕ κοκ. Απαιτούνται άραγε όλα αυτά να τηρούνται σε χαρτί διάσπαρτα στη χώρα; Αφού στην ουσία δεν είναι τιποτ' άλλο από ένα προφιλ χρήστη, του τύπου που δημιουργεί το facebook ή άλλοι αντίστοιχοι πάροχοι. Όσο η ζωή καθενός μας προχωρά, το προφίλ του εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία. Γιατί και το ελληνικό κράτος να μην ανοίγει καρτέλα για καθέναν από εμάς με τη γέννησή του όπου όλα τα στοιχεία θα τηρούνται συγκεντρωτικά και μάλιστα με δική μας ευθύνη; Αφού έτσι ή αλλιώς καθένας μας ενημερώνει με το χέρι καθημερινά 2-3 sites (facebook, linkedin, blogspot) νομίζετε ότι θα μας κούραζε ή θα μας πείραζε ένα ακόμα;
Πιθανότατα κάποιοι θα πουν ότι υπάρχει θέμα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Δύο απαντήσεις σε αυτό: πρώτο, οι χρήστες ήδη ό,τι ζητώ παραπάνω να γίνεται από το ελληνικό κράτος το κάνουν μέσω των διαφόρων προφιλ που τηρούν οι ίδιοι με δική τους πρωτοβουλία – πολύ περισσότερα στοιχεία βρίσκονται με συνδυασμένα search στα προφιλ τους παρά σε μια ιστοσελίδα τύπου αστυνομικής ταυτότητας κατά τα παραπάνω. Και, στο κάτω-κάτω της γραφής, γιατί θα έπρεπε άραγε τα στοιχεία στα υποθηκοφυλακεία ή το κτηματολόγιο να μην είναι ανοιχτά και προσβάσιμα σε όλους στο ιντερνετ; Τι ακριβώς προστατεύει η (εκ των πραγμάτων, όχι νομοθετική) αδυναμία να γνωρίζει καθένας μας την περιουσία του άλλου; Δεύτερον, μέτρα ασφαλείας μπορεί να υπάρξουν – δεν είναι ανάγκη όλα τα στοιχεία να είναι προσβάσιμα σε όλους. Ποινικά μητρώα και τα συναφή, αν και θα έπρεπε και αυτά να είναι on-line, δεν θα έπρεπε να είναι ανοιχτά σε όλους.
Από την άλλη μεριά είναι ξεκάθαρο πως η ανθρώπινη κοινωνία εκεί ακριβώς οδεύει – στην on-line πλήρη οργάνωσή της. Μικρές και σχετικά ελεγχόμενες κοινωνίες όπως η δική μας θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις νέες δυνατότητες αν τις εφάρμοζαν πρώτες και όχι τελευταίες και μετά από πίεση των (Κοινοτικών) τους εταίρων. Αντιθέτως, να καθυστερεί το κράτος να κάνει αυτό που ήδη ο ιδιωτικός τομέας παρέχει δωρεάν και οι χρήστες απαιτούν και το μέλλον αναπόφευκτα θα φέρει (διαδικτυακή ζωή για όλους), είναι τουλάχιστον αντιπαραγωγικό σε μια χώρα με πόρους περιορισμένους όπως η δική μας.
Σχόλια