Θυμάμαι σαν τώρα, όταν συνάντησα για πρώτη φορά το mp3. Είχα πάθει πλάκα.
Ρίπαρα όλα τα CD που είχα, έκανα σουβέρ για τον καφέ τα πιο όμορφα από αυτά, κρέμασα τα πιο γυαλιστερά στο παράθυρο να κάνουν γλινγκ γκλονγκ και χρωματάκια στον απέναντι τοίχο και έβαλα τα άσχημα στην αποθήκη μαζί με τις θήκες τους.
Κάποια στιγμή, ανησύχησα, διότι διάβαζα το Hi-Tech και αναρωτιόμουν μήπως είμαι κουφός, αφού οι απανταχού χαϊφιντελίστες έλεγαν πόσο καλύτερα ήταν να ακούς το τραγούδι από ανέγγιχτο βινύλιο σε φιλτραρισμένο θάλαμο χωρίς σκόνη, σε χειροποίητο πικάπ με εφτά γυροσκόπια, βελόνα από κρυπτονίτη, λαμπάτο ενισχυτή και άλλα τέτοια φτηνιάρικα. Σταμάτησα να διαβάζω το Hi-Tech και ησύχασα.
Αργότερα, συνέβη το ίδιο με τις ταινίες. Ήρθε το mpeg και τα DVD σύντομα έγιναν divx, xvid και ότι άλλο αγαπάτε. Ρίπαρα ό,τι είχα και δεν είχα και κράτησα μόνο τα αγαπημένα συλλεκτικά DVD δίπλα στην τηλεόραση για να μην μείνει άδειο το ράφι και να τα βλέπω καμιά φορά από τον καναπέ (μετά ήρθαν οι κόρες μου και έκρυψαν το Lord of the Rings και τα υπόλοιπα πίσω από τόνους φραουλίτσες, στρουμφάκια και μπάρμπι, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία).
Βέβαια, το mp3, το mpeg και το ίδιο το Internet ήταν κακά πράγματα, επειδή ευνοούσαν την πειρατεία της μουσικής! Όλοι αντέγραφαν μουσική, την χάριζαν στους φίλους τους, την έβαζαν στο Napster… όλοι είχαν γίνει κλέφτες, είχαν στο PC τους τραγούδια και ταινίες που δεν είχαν αγοράσει!
Ναι, λες και παλιότερα δεν έπεφταν οι αντιγραφές σύννεφο με τις κασέτες...
Και δώστου κλειδώματα, κρυπτογραφημένα δισκάκια, DVD regions, προστασίες στις εξόδους των players για να μην γράφονται οι ταινίες στο video, ότι φανταστείτε.
Όλα ξεκλείδωναν και παρακάμπτονταν εν ριπή οφθαλμού.
Μετά άρχισαν τις μηνύσεις. Με τα πολλά, σκότωσαν το Napster. Αλλά γεννήθηκε το Torrent που έχει τον απέθαντο. Συνέχισαν τις μηνύσεις. Ένα site έκλεινε, δέκα άνοιγαν.
Οι τιμές δεν έπεφταν και δεν υπήρχε μέση οδός. Ή θα αγόραζες το νόμιμο, πανάκριβο δισκάκι, ή θα ήσουν παράνομος.
Μετά ήρθε ο Steve με το iTunes και τους έκανε όλους χαζούς.
Κάποιοι αναρωτιούνται ακόμα… όλοι αυτοί που αγόρασαν τόσα δισεκατομύρια τραγούδια από το iTunes με $0.99, γιατί το έκαναν άραγε; Μήπως δεν τα έβρισκαν τσάμπα;
Το έργο επαναλαμβάνεται τον τελευταίο καιρό, με τα ebooks.
Ακούω και διαβάζω πολλές συζητήσεις για τα ψηφιακά βιβλία, τις τιμές, τα κλειδώματα (DRM), τις επιλογές των εκδοτών κλπ.
Με την επιτυχία που δείχνει να έχει το Kindle, το iPad, οι συσκευές Android κλπ, είναι αναπόφευκτο ότι σύντομα, το μεγαλύτερο μέρος των εκδόσεων θα διατίθεται σε ψηφιακή μορφή (είτε παράλληλα με την έντυπη μορφή, είτε αντικαθιστώνας την πλήρως σε κάποιες περιπτώσεις).
Φυσικά, όπως έγινε με τη μουσική και τις ταινίες στο παρελθόν, οι περισσότεροι εκδότες τρέχουν να κλειδώσουν τα βιβλία για να μην αντιγράφονται και χάσουν κέρδη. Πληρώνουν για να τα κλειδώσουν και αισθάνονται ασφαλείς. Φυσικά, τα κλειδώματα που χρησιμοποιούν έχουν ήδη παρακαμφθεί και αρκούν 3 λεπτά για να βρει κανείς τα κατάλληλα εργαλεία στο Internet και να ξεκλειδώσει κάθε ebook. Το DRM είναι πρακτικά άχρηστο.
Είναι νωρίς ακόμα και οι εκδότες έχουν την μοναδική ευκαιρία να μάθουν από τα παθήματα της μουσικής βιομηχανίας και να ανέβουν στο τρένο από την αρχή. Αν πουλήσουν τα ψηφιακά τους βιβλία σε υψηλές τιμές, με περιορισμούς στο που θα μπορεί να τα διαβάσει κανείς λόγω κλειδώματος, το μόνο που θα καταφέρουν θα είναι να δουν τα ξεκλειδωμένα ψηφιακά αντίγραφα να κυκλοφορούν στα torrents και τις πωλήσεις τους να μένουν στα χαμηλά.
Αν φτιάξουν ποιοτικές εκδόσεις και τις διαθέσουν εύκολα και φθηνά, ακόμα και ξεκλείδωτες, ο κόσμος θα τους τιμήσει. Τόσο φθηνά και απλά, ώστε ο αναγνώστης να μην σκεφτεί καν να ψάξει για αντίγραφο. Τόσο φθηνά, ώστε να πει μόνος του στον φίλο του: ρε συ, 5 ευρώ κάνει, πάρτο να βγάλει κι ο συγγραφέας κάτι, τι το ζητάς από μένα;
Θέλετε ένα παράδειγμα;
Πήγα προχθές να αγοράσω ένα βιβλίο που πρόσφατα εκδόθηκε στην Αμερική. Κόστιζε $23 + $9 μεταφορικά (24€ σύνολο) για παράδοση σε 15 μέρες. Μου φάνηκε υπερβολικό. Δεν θα το έπαιρνα. Το πουλούσαν όμως και σε ebook. Μόνο 9 δολάρια (6.80€). Το πλήρωσα με paypal και το πήρα. Σε δύο λεπτά το είχα σε μορφή ePub, mobi και PDF. Όλα ξεκλείδωτα. Το πέρασα στο iPad και το διάβασα επιτόπου, είχε και ενσωματωμένα video, ήταν μια χαρά.
Ο εκδότης πήρε από μένα $9 που αλλιώς δεν θα τα έβλεπε ποτέ.
Αυτός που δεν θέλει να πληρώσει τίποτα, θα βρει το αντίγραφο, ούτως ή άλλως, δεν αλλάζει κάτι. Με τα κλειδώματα, απλά τον καθυστερούμε λίγα λεπτά.
Αυτός που θέλει να είναι νόμιμος, θα αγοράσει και δεν θα κάνει παράνομα αντίγραφα. Με τα κλειδώματα, απλά του κάνουμε τη ζωή δύσκολη.
Ας δείξουν οι εκδότες λίγη εμπιστοσύνη στους αναγνώστες τους. Κανείς δεν θέλει να αισθάνεται κλέφτης, ούτε όμως και κορόιδο. Αν τους προσφέρουν κάτι ποιοτικό, εύκολα και φθηνά, θα το αγοράσουν. Αλλιώς, θα προσπεράσουν.
Σχόλια