Διαβάζοντας τη γενικότερη συζήτηση που έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες γύρω από το θέμα της “λογοκρισίας” ή μη του περιεχομένου που βλέπουμε στο Facebook, διακατέχομαι από την αίσθηση ότι οι περισσότερες πλευρές χάνουν κάπως την ουσία: ναι, αν μιλάμε για τα “Trending News” υπάρχει κάποια παρέμβαση και μπορεί κανείς να σχολιάσει πολύ σχετικά με το αν αυτή η παρέμβαση πρέπει να υπάρχει σε ένα μέσο που θεωρείται ανοιχτό. Όμως παραβλέπουμε δύο σημεία: πρώτον, τα “Trending News” είναι ένα πολύ μικρό μέρος του Facebook και δεύτερον, το Facebook δεν είναι ανοιχτό, είναι proprietary.
Το μόνο άρθρο που είδα και που δίνει έμφαση στην ουσία του ζητήματος είναι αυτό του Μπεν Τόμσον στο χθεσινό “Stratechery” αν και για να είμαστε ακριβείς, ο Νιλάι Πατέλ του “Verge” κάνει επίσης πολύ καλή δουλειά στην αξιολόγηση του “Trending News”. Το σημείο στο οποίο επιμένει ο κ. Τόμσον ωστόσο είναι πιο ενδιαφέρον: ο κόσμος επηρεάζεται πολύ λιγότερο από αυτό που βλέπει στο “Trending News” και πολύ περισσότερο από αυτό που βλέπει στο κυρίως feed του. Και εκεί, χάρη στον περιβόητο αλγόριθμο του Μεγάλου Μπλε Δικτύου (και στη συμπεριφορά των περισσότερων χρηστών) αυτό που βλέπουν οι περισσότεροι είναι αυτό που ταιριάζει περισσότερο με τις προτιμήσεις τους.
Είμαι βέβαιος ότι αυτό είναι κάτι που έχουμε παρατηρήσει όλοι όμως επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω τον εαυτό μου σαν παράδειγμα: οι απόψεις μου είναι κοντά σ' αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν “liberal” (καμία σχέση με τον οικονομικό νέο-φιλελευθερισμό) συνεπώς οι περισσότεροι φίλοι μου στο Facebook έχουν παρόμοιες πεποιθήσεις, συνεπώς το υλικό που εμφανίζεται στο feed μου, είτε έμμεσα “curated” από αυτούς, είτε επειδή εγώ χτυπάω τα σχετικά λινκ είναι αυτής της κατεύθυνσης. Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε τη θυελλώδη πορεία του για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, δεν έχει εμφανιστεί στο feed μου ούτε ένα ποστ που να τον υποστηρίζει. Αντίθετα καθημερινά βλέπω δεκάδες που τον επικρίνουν με διάφορους τρόπους.
Ήτοι, ό,τι και αν κάνουν οι δημοσιογράφοι/curators στο Μένλο Παρκ, το περιεχόμενο που θα βλέπω, εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος, είναι αυτό που συμπίπτει με όσα ήδη ξέρω και/ή πιστεύω. Και είμαι σίγουρος ότι το ίδιο ισχύει και για όσους υποστηρίζουν τον, κατ' εμέ και τους φίλους μου, φαιδρό κ. Τραμπ. Και αυτό επειδή το κύριο κομμάτι της οθόνης μου στο Facebook διαμορφώνεται σε μεγάλο ποσοστό από εμένα και τους φίλους μου. Ναι, ο αλγόριθμος σίγουρα θα μπορούσε να λειτουργεί καλύτερα υπέρ μου και των προτιμήσεών μου όμως ο αλγόριθμος υπάρχει για να εξυπηρετεί τη Facebook και τη σχέση της με τους διαφημιστές, όχι εμένα.
Και εδώ είναι κατά τη γνώμη μου το πιο ουσιώδες σημείο και παρότι αισθάνομαι κάπως περίεργα επισημαίνοντας κάτι που θεωρώ αυτονόητο, νομίζω ότι χρήζει υπενθύμισης: το Facebook δεν είναι τα Usenet groups του 1995, δηλαδή ένα απολύτως ανοιχτό περιβάλλον όπου καθένας μπορεί να πει και να δει ό,τι θέλει με μόνο αντίπαλο ή περιορισμό την οργή της κοινότητας ή κάποιων moderators. Είναι μια υπηρεσία που προσφέρεται από μια πολυεθνική εταιρεία με περισσότερους από 12.500 υπαλλήλους που πέρσι είχε τζίρο κοντά 18 δις δολάρια και που αυτή τη στιγμή αξίζει περίπου 340 δις δολάρια. Ότι η εταιρεία αυτή έχει αποφασίσει να παρέχει σ' εμένα και σε 1,6 δις φίλους μου μερικές υπηρεσίες δωρεάν, δε σημαίνει ότι στην πραγματικότητα οποιοσδήποτε από εμάς έχει κανένα δικαίωμα ως προς τις υπηρεσίες αυτές. Μ' άλλα λόγια, αν έχουμε πρόβλημα με τον αλγόριθμό της, στο news feed, στα “Trending News” ή οπουδήποτε αλλού, είναι δικό μας πρόβλημα –όχι του Μαρκ Ζάκερμπεργκ.
ΥΓ
Ναι, το δικό μας πρόβλημα μπορεί να γίνει και του Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Αλλά μέχρι να συμφωνήσουμε 1,6 δις άνθρωποι να κάνουμε κάτι, ο κ. Ζάκερμπεργκ μάλλον δε χρειάζεται να κρατάει την αναπνοή του.
Σχόλια