Με μεγάλο ενδιαφέρον διάβασα προ ημερών την ιστορία της Τζάνετ Βερτέσι, αναπληρώτριας καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον η οποία αποφάσισε, χάριν πειράματος, να προσπαθήσει να αποκρύψει την εγκυμοσύνη της από τα «big data», τους μηχανισμούς δηλαδή που λειτουργούν στα διάφορα sites και που συλλέγουν προσωπικά δεδομένα. Ξέροντας ότι οι έγκυες γυναίκες αποτελούν ιδιαίτερα πολύτιμο στόχο για τις διάφορες εταιρείες (λόγω του συνδυασμού των αυξημένων τους αναγκών, της άγνοιάς τους σχετικά με τι θα χρειαστούν και του συναισθηματισμού που, σχεδόν πάντοτε, χρωματίζει τις επιλογές τους), η Δρ. Βερτέσι θέλησε να διατηρήσει την ησυχία της και παράλληλα να δει πόσο εύκολο θα ήταν.
Ακολουθώντας μια σειρά από μεθόδους που θυμίζουν, περίπου, τρομοκράτη (ή παρανοϊκό) η ίδια και η οικογένειά της, δεν ανέφεραν τίποτα στα social media, δημόσια ή ιδιωτικά, ζήτησαν από τους φίλους τους να κάνουν το ίδιο, δεν έγραψαν τίποτα μέσω email, χρησιμοποίησαν το Tor για όλες τους τις online αγορές και έκαναν ζωντανά και με μετρητά όσες μπορούσαν. Και ναι μεν τα κατάφεραν όμως, όπως λέει και η ίδια στη συνέντευξη που περιλαμβάνεται στο παραπάνω άρθρο, το τίμημα ήταν αρκετά μεγάλο και, πιθανότατα, οι περισσότεροι χρήστες του Internet δε θα δέχονταν να ζουν έτσι όλη την online ζωή τους.
Για να μη γινόμαστε υπερβολικοί, το «τίμημα» είναι σαφώς εντός των ορίων του ξεβολέματος, της αποφυγής δηλαδή της πεπατημένης. Όμως το σημείο στο οποίο εστιάζει την προσοχή της η καθηγήτρια είναι σημαντικό και ισχύει για όλους μας: όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε το Δίκτυο τόσο περισσότερο εξοικειωνόμαστε με τον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα, τόσο περισσότερο επαναπαυόμαστε με τις διαδικασίες που ακολουθούν τα sites που χρησιμοποιούμε και τόσο λιγότερο αναρωτιόμαστε τι συμβαίνει κάθε φορά που επικοινωνούμε –με ανθρώπους ή μηχανές.
Κατά τη Δρα Βερτέσι, όσοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, μπορούν να αμυνθούν απέναντι στα «big data» και δη αρκετά αποτελεσματικά. Όμως αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουν εντελώς τον τρόπο που χρησιμοποιούν το Internet, εγκαταλείποντας τις μεγάλες εταιρείες, περιορίζοντας δραματικά τι λένε στις υπηρεσίες των εταιρειών τις οποίες δεν μπορούν να εγκαταλείψουν και ελέγχοντας διαρκώς κάθε τους κίνηση ή σκέψη πριν την κάνουν. Και οι περισσότεροι δε θα θελήσουν γιατί, στο μέτρο που η online ζωή μας αποτελεί πλέον προέκταση της κανονικής, μια τέτοια αλλαγή συμπεριφοράς φτάνει σε σημείο να θέσει υπό αμφισβήτηση την ίδια τη χρήση της τεχνολογίας.
Για την ιστορία, η κοινωνιολόγος κάθε άλλο παρά ευαγγελίζεται μια τέτοια στάση: όπως και οι περισσότεροι σοβαροί επιστήμονες, θεωρεί ότι το πείραμά της μπορεί να λειτουργήσει σαν κρούση ενός κώδωνα κινδύνου, σαν μια υπενθύμιση του πόσο πολυδιάστατη είναι κάθε επαφή μας μέσω των δικτύων. Από εκεί και πέρα, καθένας είναι υπεύθυνος για το πώς θα συνεχίσει να πορεύεται –η ίδια πάντως, συνεχίζει να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες κανονικά για τη ζωή και τη δουλειά της. Απλώς πολύ πιο υποψιασμένη…
Σχόλια