Ήμουν 16 χρονών όταν μια νέα εταιρεία με έδρα το Μπιέλ/Μπεν της Βέρνης εμφανίστηκε με την κάπως… αυθάδη υπόσχεση να φέρει στις μάζες ένα από τα πιο ακριβά και πρεστιζάτα αξεσουάρ. Τα μοντέλα της Swatch ήταν πολύ πιο παιχνιδιάρικα από ό,τι είχαμε συνηθίσει να αποκαλούμε «ελβετικό ρολόι» –η ίδια η εταιρεία άλλωστε πρότεινε τα ρολόγια της σαν «δεύτερα» (εξ ου και η ονομασία: «swatch» σημαίνει «second watch»), δηλαδή σαν μια πιο casual επιλογή για τους «μεγάλους» ή σαν μια πρώτη επιλογή για τους νεώτερους –ως τότε το ρόλο αυτό τον έπαιζαν η Timex και η Casio. Τριάντα χρόνια μετά, και έχοντας απορροφήσει ιστορικά ονόματα όπως την Omega, την Longines, την Tissot, την Breguet και τον οίκο κοσμημάτων και ρολογιών Harry Winston, μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι το πείραμα πέτυχε.
Λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία της Swatch, τη δυναμική της πορεία και το μέγεθός της (και, ίσως, την πάγια θέση των Ελβετών να αναζητούν την ουδετερότητα και την αυτάρκεια) δεν είναι περίεργο ότι ο μεγαλύτερος όμιλος ελβετικών ρολογιών έχει απορρίψει επανειλημμένα τις προτάσεις των εταιρειών τεχνολογίας (με πρώτη και καλύτερη την Apple) που αναζητούν συνεργασία. Όπως επαναλαμβάνει σταθερά ο CEO της, Νικ Χάγιεκ «Για εμάς και τους πελάτες μας, πρώτα έρχεται το ρολόι και μετά η τεχνολογία –στον κόσμο μας, η τεχνολογία μόνη της δεν πουλάει». Και παρότι δεν είναι η Apple, ο κ. Χάγιεκ δεν είναι απολύτως άσχετος με την τεχνολογία: μέρος του ομίλου Swatch είναι η EM Microelectronic-Marin η οποία κατασκευάζει ημιαγωγούς χαμηλής κατανάλωσης, η Renata που κατασκευάζει μπαταρίες και η Micro Crystal που κατασκευάζει κρυστάλλους κουάρτζ.
Φυσικά η Swatch δεν αγνοεί τις σειρήνες της αγοράς των wearables –τα νούμερα περί 90+ δις δολαρίων ως το 2018 έχουν φτάσει ακόμα και στο ευρύ κοινό οπότε σίγουρα οι CEO του διαμετρήματος του κ. Χάγιεκ τα έχουν ακούσει πολύ νωρίτερα∙ και φυσικά θα πρέπει κανείς να ζει σε μια σπηλιά στις Άλπεις για να μην έχει δει τις πρώτες απόπειρες της Άπω Ανατολής, το Pebble και τη θυελλώδη του πορεία και, πάνω απ’ όλα, το θόρυβο περί του iWatch και τις εκτιμήσεις για την πιθανή ανατροπή που θα φέρει στην παγκόσμια αγορά. Όμως διαθέτει παράλληλα την ισχύ να ελέγξει τις συμμαχίες της και να μπει στο παιχνίδι όταν εκείνη κρίνει τις συνθήκες ευνοϊκές –άλλωστε, οι πρώτες της προτάσεις για έξυπνα ρολόγια, η σειρά «Swatch Touch» είναι ήδη στα καταστήματα και από το επόμενο καλοκαίρι υπόσχονται να επανέλθουν εξυπνότερες.
Αν και δε χρησιμοποιώ ρολόι, βρίσκω το θέμα εξαιρετικά ενδιαφέρον, κυρίως ως προς την πολιτισμική του διάσταση: το ρολόι ήταν ένα από τα πρώτα πραγματικά προσωπικά τεχνολογικά προϊόντα, έχει ταυτιστεί με την ανθρώπινη ιστορία των τελευταίων τριών αιώνων (τουλάχιστον) και η ελβετική βιομηχανία υπήρξε ιστορικά η ατμομηχανή στην εξέλιξή του. Θα είναι εντυπωσιακό αν αυτό αλλάξει στις μέρες μας, ειδικά αν η αλλαγή προέλθει από τον κόσμο της Σίλικον Βάλεϊ –ακόμα πιο εντυπωσιακό θα είναι αν μια τέτοια αλλαγή δε συμβεί, παρόλη τη δύναμη που έχουν αποκτήσει εταιρείες όπως η Apple. Ίσως παραμένω ρομαντικός (και μάλλον αντιφατικός) και σίγουρα η ελβετική ωρολογοποιία απέχει πολύ από το να θεωρηθεί το χωριό του Αστερίξ, όμως όπου εξακολουθεί να υπάρχει αντίλογος –ή έστω τροχοπέδη- στην προέλαση της Apple και των ομοίων της με κάνει να κοιμάμαι καλύτερα το βράδυ.
Σχόλια