Ενα μεγάλο άλμα προς τη δυστοπία κάνει η Κίνα που θέλει να θέσει το 2020 σε λειτουργία έναν μηχανισμό που θα αξιολογεί έναν προς ένας τους πολίτες της. Μιλάμε για τη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου και μιλάμε για κάτι που μοιάζει να αποτελεί τη -δυσοίωνη- εξέλιξη του οργουελικού 1984. Ή μήπως το προοίμιό του;
Η κινεζική κυβέρνηση ετοιμάζει ήδη από το 2014 το Σύστημα Κοινωνικής Μέτρησης που θα λαμβάνει υπόψιν το σύνολο των δραστηριοτήτων κάθε πολίτη (θυμίζουμε πως η Κίνα έχει 1,3 δισ. κατοίκους) με τη βοήθεια των big data και βέβαια των υπολογιστών που μπορούν να “μασήσουν” αυτά τα big data.
Οπως μας πληροφορεί το Wired, το Πεκίνο έδωσε άδεια σε 8 επιχειρήσεις να αναπτύξουν συστήματα και αλγορίθμους που θα βαθμολογούν τους πολίτες. Στον χορό μπήκαν -πρόθυμα- επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ψηφιακό γίγνεσθαι της Κίνας και από αυτές μία έχει προσβάσεις στην γνωστή μας Alibaba.
Στα σχήματα που έχουν δημιουργηθεί μετέχουν επιχειρήσεις πληρωμών, εντοπισμού και χρήσης ταξί (στο στιλ της Uber), εταιρείες που λειτουργούν εφαρμογές messaging, εταιρείες που φτιάχνουν εφαρμογές γνωριμιών και πάει λέγοντας.
Το σκορ για κάθε πολίτη διαμορφώνεται με βάση μια σειρά από παράγοντες. Πληρώνει στην ώρα του τους λογαριασμούς του; Αν ναι, μιλάμε για έναν πολίτη που εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του και παίρνει έναν καλό βαθμό γι’αυτό. Μετά έχουμε να κάνουμε με τις συνήθειές του. Ας πούμε, για παράδειγμα, παίζει πολλές ώρες παιχνίδια; Αυτό μπορεί να είναι ένα πρόβλημα σωματικής υγείας (όσο κάθεται τόσο λιγότερο αθλείται) αλλά και διάθεσης κοινωνικοποίησης. Αγοράζει συχνά αλκοολούχα προιόντα από το σουπερ-μαρκετ; Α, ίσως θα πρέπει να δούμε πιο προσεκτικά τον συγκεκριμένο άνθρωπο; Αν, πάλι, στις καταναλωτικές του συνήθειες κυριαρχούν υγιεινές διατροφικές επιλογές θα του δώσουμε έναν μεγαλύτερο βαθμό - όχι εμείς, οι αλγόριθμοί. Μετά είναι η online κοινωνική του δραστηριότητα και απ ό,τι καταλαβαίνουμε το υπό σχεδιασμό σύστημα δεν λαμβάνει υπόψιν όσους αποφεύγουν τα κοινωνικά δίκτυα. Αν έχεις σχέσεις με άλλους ανθρώπους και οι συζητήσεις σου δεν είναι επικριτικές προς το Κόμμα (ένα είναι το κόμμα στην Κίνα), ο βαθμός σου θα είναι υψηλότερος.
Υψηλότερος βαθμός φανταζόμαστε πως δεν θα μεταφράζεται σε αναμνηστικά στιλό στο τέλος του έτους ή σε κάποια επάργυρη κορνίζα. Οι καλύτεροι πολίτες (με βάση το σύστημα μέτρησης) θα μπορούν να εξελιχθούν ταχύτερα και να πιάσουν ακόμα και υψηλές θέσεις ευθύνης στο (ένα είναι το) Κόμμα. Βέβαια, αν όλοι οι Κινέζοι αρχίσουν να κρύβουν όπως μπορούν τις αρνητικές τους συνήθειες και να τονίζουν τις καλές, το σύστημα μέτρησης θα καταληξει πως έχει να κάνει με μια εκδοχή κινεζικής αριστείας, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία επιλογής των στελεχών που είναι κατάλληλα για το (ένα είναι το) Κόμμα.
Όμως πέρα από το χιούμορ υπάρχει μια δυσάρεστη πραγματικότητα, μια κατάσταση όπου τα big data συναντούν τον Μεγάλο Αδελφό και τίποτα δεν μας εγγυάται πως δεν θα δούμε ετεροθαλή ίσως αδελφάκια του σε άλλα μέρη του κόσμου.
Σχόλια