Μια «χιουμοριστική» συνάντηση με τον Martin Parr

Φανούρης Δρακάκης @ 26.04.2017

Τα πιο σοβαρά πράγματα στη ζωή λέγονται με χιούμορ και αν υπάρχει ένας φωτογράφος στον κόσμο που έχει κάνει οδηγό αυτήν την φράση στην επαγγελματική του καριέρα αυτός δεν είναι άλλος από τον Martin Parr. Το χιούμορ στη διαδρομή του γνωστού Άγγλου φωτογράφου δεν το συναντάμε σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο της αλλά είναι εμφανές στο σύνολό της, από τις πρώτες ασπρόμαυρες φωτογραφίες του μέχρι και σήμερα. Άλλωστε και ο ίδιος το έχει αναφέρει σε κάποιες από τις δηλώσεις του. «Το θεμελιώδες πράγμα που διερευνούν συνεχώς οι φωτογραφίες μου είναι η διαφορά μεταξύ της μυθολογίας του τόπου και της πραγματικότητας του. Θυμηθείτε ότι κάνω σοβαρές φωτογραφίες που συγκαλύπτονται από το στοιχείο της ψυχαγωγίας. Αυτό είναι κομμάτι του μάντρα μου. Φωτογραφίζω έτσι ώστε οι εικόνες μου να είναι αποδεκτές από το κοινό, αλλά βαθιά εκεί υπάρχουν και άλλα μηνύματα. Αν θέλετε να τα διαβάσετε μπορείτε να τα διαβάσετε» έχει δηλώσει επανειλημμένως.

Sorrento, Italy. 2014. Copyright: © Martin Parr, Magnum Photos, Rocket Gallery

Ο Martin Parr ήταν το φετινό τιμώμενο πρόσωπο των Sony World Photography Awards, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Φωτογραφίας να αναγνωρίζει το σπουδαίο έργο του και να του δίνει το βραβείο για τη συνολική προσφορά του στο χώρο. Στο Λονδίνο λοιπόν, στο πλαίσιο των SWPA 2017, είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε και να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τον Martin Parr αλλά και το έργο του, μέσα επίσης από την πλούσια συλλογή φωτογραφιών του που εκτίθεται στο Somerset House (μέχρι τις 7 Μαΐου) μαζί με τις φωτογραφίες όλων όσων διακρίθηκαν στο φετινό διαγωνισμό.

Η συνάντησή μας στο Λονδίνο δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει σε διαφορετικό τέμπο από αυτό που χαρακτηρίζει τον σπουδαίο φωτογράφο. «Γεννήθηκα στο Σάρεϊ, το πιο βαρετό μέρος του κόσμου. Αυτό σου δίνει το πλεονέκτημα ότι σε αναγκάζει να γνωρίσεις τον κόσμο γύρω σου από μία άλλη ματιά άλλα και να κινηθείς για να δεις άλλα μέρη», ανέφερε στην πρώτη του φράση ο Martin Parr στη συνέντευξη Τύπου με τους δημοσιογράφους. "Αναρωτιόμουν συνεχώς αν θα μπορούσα να τραβήξω μια ενδιαφέρουσα φωτογραφία σε μία τόσο βαρετή περιοχή". Βεβαίως, τα πρώτα του βήματα στη φωτογραφία θα γίνουν σ’ αυτή την περιοχή της νότιας Αγγλίας, στην ηλικία των 14 ετών, επηρεασμένος από τον παππού του, ερασιτέχνη φωτογράφου, George Parr. Οι αρχές της δεκαετίας του 70 θα τον βρουν στο Μάντσεστερ για σπουδές φωτογραφίας στο Πανεπιστήμιο. Μέχρι και το 1982, ο Martin Parr παραμένει πιστός στο ασπρόμαυρο φιλμ, όταν και σταδιακά μεταπηδάει στο έγχρωμο. Κίνηση που ενδεχομένως τώρα από την απόσταση των 30+ χρόνων να φαντάζει φυσιολογική, όμως σε μια εποχή τότε που το ασπρόμαυρο φιλμ κυριαρχεί στην κατηγορία του documentary photography, κάθε τέτοια «μετακίνηση» σηματοδοτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στις εξελίξεις.

The Grand Canyon, Arizona, USA, 1994. From 'Small World'. Copyright: © Martin Parr, Magnum Photos, Rocket Gallery

«Μεγάλο μέρος της δουλειάς μου αφορά τον τουρισμό και τη μυθολογία που τον περιβάλλει» μας ανέφερε ο Martin Parr στις δηλώσεις του. Από το 1982 έως το 1985 δουλεύει πάνω στο project “The working class, The Last Resort” που έχει ως βασικό συστατικό του τον τουρισμό. Θυμηθείτε ότι για την Αγγλία η συγκεκριμένη περίοδος είναι θυελλώδης πολιτικά, ενώ η δεκαετία των 80 σηματοδοτεί και μια εντυπωσιακή αλλαγή στην καταναλωτική κουλτούρα. Αυτές τις αλλαγές καταγράφει με το φακό του ο Martin Parr, ωστόσο το project θα δεχθεί την επίθεση κριτικών, οι οποίοι δεν μπορούν να δεχθούν το «κριτικό μάτι» του φωτογράφου για τις εργατικές τάξεις και τον τρόπο με τον οποίο απολαμβάνουν πλέον τον ελεύθερο χρόνο τους.

Venice, Italy, 2005. Copyright: © Martin Parr, Magnum Photos, Rocket Gallery

Acropolis, Athens, Greece, 1991. From 'Small World'. Copyright: © Martin Parr, Magnum Photos, Rocket Gallery

Αμέσως μετά ακολουθεί το project “The middle class, The Cost of Living”, εν συνεχεία το “Mass tourism, Small World» και κατόπιν το “Global consumerism, Common Sense”. Στο πλαίσιο του τελευταίου, ο Martin Parr «ανακαλύπτει» τη macro φωτογραφία, σε πολλές λήψεις από τις οποίες κυριαρχούν χαρακτηριστικές εικόνες από αγγλικό φαγητό. «Γνωρίζετε την κακή φήμη που έχει το φαγητό της χώρας μου και στη συγκεκριμένη δουλειά υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες που την δικαιολογούν απόλυτα» σημείωσε στην κουβέντα μας.

Στην συνάντησή μας με τον Martin Parr η κουβέντα πήγε και σε αρκετά σύγχρονα φαινόμενα στο χώρο. Που επίσης τα αντιμετωπίζει με αυτήν την ιδιαίτερη αισιόδοξη ματιά του. Για τον ίδιο οι πολλές κακές φωτογραφίες που βλέπουμε καθημερινά δεν είναι πρόβλημα. Αντιθέτως είναι χρήσιμες, έτσι ώστε να αναγνωρίζουμε αυτές τις λίγες καλές και να μένουμε σε εκείνες. Αντίστοιχα, στάθηκε στη θετική πλευρά των social media και στις ωραίες φωτογραφίες από άγνωστους φωτογράφους, ερασιτέχνες ή μη, με κινητό ή με κάμερα, που έχει ανακαλύψει στο Instagram.

The Leaning Tower of Pisa, Italy, 1990. From 'Small World'. Copyright: © Martin Parr, Magnum Photos, Rocket Gallery

Στη διαδρομή του μέχρι σήμερα ο Martin Parr έχει περάσει από την τηλεόραση, έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής αρκετών μεγάλων φωτογραφικών φεστιβάλ, είναι μέλος του πρακτορείου Magnum και βεβαίως έχει λάβει αρκετές διακρίσεις από διάφορους φορείς στο χώρο της φωτογραφίας. Για τον ίδιο το κίνητρό του να φωτογραφίζει παραμένει ίδιο εδώ και δεκαετίες: «είναι η ψυχοθεραπεία μου». Και αμέσως μετά έσπευσε να «δικαιολογήσει» και την ιδιαίτερη φωτογραφική του ματιά: «αν κοιτάξεις τον κόσμο γύρω σου ή θα κλάψεις ή θα γελάσεις. Προτιμώ την αισιόδοξη πλευρά γιατί αν δω σοβαρά τα πράγματα θα πέσω σε κατάθλιψη».