Ένα μήνα πριν μια διεθνής επιχείρηση της Europol είχε ως αποτέλεσμα το ξήλωμα του δικτύου Xtream Codes. Το δίκτυο παρείχε πρόσβαση στους χρήστες του σε ένα πλήθος τηλεοπτικών πλατφορμών, από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων Netflix και Sky αλλά και οι “δικές μας” Cosmote TV και Nova, με ένα μηνιαίο πάγιο 12 ευρώ. Αν και αρχικά στην επίσημη ανακοίνωση αναφερόταν ότι η ζημιά για τους παρόχους από τη λειτουργία του κυκλώματος ήταν της τάξεως των 6,5 εκατομμυρίων, άλλα μεταγενέστερα στοιχεία έδειχναν ότι το ξήλωμα του δικτύου επηρέασε συνολικά 50 εκατομμύρια παράνομους πελάτες τηλεοπτικού περιεχομένου, αριθμός που μαρτυρά ότι η ζημιά ήταν μάλλον πολλαπλάσια.
Το δίκτυο Xtream Codes δεν είναι βεβαίως η μοναδική περίπτωση διεθνούς πειρατικού κυκλώματος, με δραστηριότητα πολλών εκατομμυρίων. Είναι μία ακόμη περίπτωση από ένα φαινόμενο που έχει πάρει τα χαρακτηριστικά Λερναίας Ύδρας, με το ένα νέο παράνομο δίκτυο (ή και περισσότερα) να έρχεται να αντικαθιστά ένα προ υπάρχον. Ενός φαινομένου που προκαλεί μεγάλες απώλειες εσόδων, τα οποία δεν φθάνουν ποτέ στην αλυσίδα παραγωγής και διάθεσης περιεχομένου (τους πνευματικούς δημιουργούς και την αγορά της τηλεόρασης) και κατ’ επέκταση στερούν και από τα κράτη σημαντικά φορολογικά έσοδα.
Το τοπίο της πειρατείας στην Ελλάδα
Όμως το δίκτυο Xtream Codes δεν είναι επίσης το μοναδικό που "μάτωσε" τα οικονομικά και των ελληνικών τηλεοπτικών παρόχων.
Άλλωστε ενάμισι χρόνο πριν σε μια άλλη επιχείρηση, που έλαβε χώρα στις αρχές Ιανουαρίου του 2018 υπό το συντονισμό της Europol σε 4 ταυτόχρονα σημεία (Ελλάδα, Κύπρο, Βουλγαρία, Ολλανδία), εξαρθρώθηκε μεγάλο κύκλωμα πειρατείας που χρησιμοποιούσε data center της Βουλγαρίας για να εκπέμπει παράνομα τηλεοπτικό σήμα παρόχων όπως Cosmote TV, Nova και Sky. Σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις, από ελληνικά και διεθνή Μέσα, το πλήθος των παράνομων δεκτών έφτανε τους 500.000 σε όλη την Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα ο αριθμός τους εκτιμήθηκε κοντά στους 60.000.
Όπως μαρτυρούν οι αριθμοί, το στήσιμο ενός τέτοιου δικτύου αποτελεί μια ιδιαίτερα κερδοφόρα δραστηριότητα, πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Για παράδειγμα, μόνο για την υπόθεση του 2018, ο συνολικός τζίρος του κυκλώματος στην Ελλάδα εκτιμήθηκε ότι έφθανε τα 50 εκατομμύρια για όλο το χρονικό διάστημα λειτουργίας.
Παρά την εξάρθρωση αυτών των δύο μεγάλων κυκλωμάτων, πηγές από τους παρόχους συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα εκτιμούν ότι στη χώρα μας εξακολουθούν να είναι ενεργές περίπου 200.000 «παράνομες συνδέσεις». Όπως χαρακτηριστικά μας ανέφεραν, αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε έσοδα από νόμιμες συνδρομές τουλάχιστον 67,2 εκατομμυρίων το χρόνο (200.000 Χ 28€ Χ 12μήνες), με το 30% (περίπου 20 εκατομμύρια) να ισοδυναμεί με απώλεια φόρων και λοιπών εσόδων προς το ελληνικό δημόσιο. Αντίστοιχα, το μεγαλύτερο μέρος του υπολειπόμενου ποσού θα μπορούσε να επενδυθεί σε δικαιώματα μετάδοσης περιεχομένου και σε τεχνολογία, προκειμένου να παρέχονται όλο και καλύτερες ποιοτικά υπηρεσίες στους καταναλωτές.
Στα διαφυγόντα έσοδα δεν είναι βεβαίως δυνατό να υπολογιστούν και εκείνα που προκύπτουν από τις άλλες μορφές πειρατείας τηλεοπτικού περιεχομένου, όπως το παράνομο κατέβασμα ταινιών και σειρών ή η παράνομη παρακολούθηση ζωντανών αγώνων και γενικότερα αθλητικών γεγονότων μέσω streaming στο Internet, τις οποίες επίσης χρησιμοποιεί ένας «σεβαστός» αριθμός χρηστών.
Οι ισχυρισμοί των παρόχων της ελληνικής αγοράς δεν είναι εκτός πραγματικότητας. Μια αντίστοιχη πραγματικότητα σκιαγραφούν και οι μεγάλοι διεθνείς παίκτες στο χώρο του τηλεοπτικού περιεχομένου. Στη Γερμανία για παράδειγμα, σύμφωνα με περυσινή ανάλυση, οι ετήσιες ζημιές από την πειρατεία σε όλη την αλυσίδα, παραγωγής και διάθεσης περιεχομένου, εκτιμώνται κοντά στα 700 εκατομμύρια. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, 19 εκατομμύρια Γερμανοί χρησιμοποιούν τακτικά παράνομους τρόπους παρακολούθησης τηλεοπτικού περιεχομένου.
Ενδεικτικό είναι ένα ακόμα εύρημα, επίσης μιας περυσινής ανάλυσης. Όπως μπορείτε να δείτε και από την παρακάτω εικόνα, αν 1 στους 4 «πειρατές» γινόταν νόμιμος συνδρομητής (μια τέτοια υπόθεση θεωρείται μετριοπαθής) τα έσοδα της συνδρομητικής τηλεόρασης θα αυξάνονταν κατά 7 δισ. δολάρια.
Πειρατεία και αθλητικό περιεχόμενο
Ο αθλητισμός και κυρίως το ποδόσφαιρο, είναι κατά βάση το περιεχόμενο που πληρώνουν πιο ακριβά οι τηλεοπτικές πλατφόρμες. Η μεγάλη δημοφιλία του έχει ανεβάσει στα ύψη τα τηλεοπτικά δικαιώματα των μεγάλων διοργανώσεων, γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα του προϊόντος. Τουλάχιστον στις περισσότερες των περιπτώσεων…
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο Yousef al-Obaidly, επικεφαλής του καταριανού media group, beIN, ενός Ομίλου που ελέγχει τηλεοπτικά δικαιώματα αθλητικών αγώνων αξίας 15 δισ. δολαρίων προειδοποίησε ότι τα έσοδα μικρομεσαίων ομάδων της Premier League (αδιαμφισβήτητα του καλύτερου εθνικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου στον κόσμο) θα πέσουν κατακόρυφα, αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό η πειρατεία. Η πτώση θα είναι αποτέλεσμα του επαναπροσδιορισμού της αξίας των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, τα οποία σε μικρομεσαίες ομάδες, όπως η Γουότφοντ ή η Μπόρνμουθ αντιστοιχούν έως και στο 90% των εσόδων τους. Για να έχουμε μια ακόμα πιο λεπτομερή εικόνα, η αξία μόνο των φετινών καλοκαιρινών μεταγραφών που πραγματοποίησε η Γουότφορντ αποτιμάται –σύμφωνα με το transfermarkt- στα 115,5 εκατομμύρια ευρώ.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τις ελληνικές ομάδες. Όπως μπορούμε να δούμε από τον περυσινό δημοσιευμένο ισολογισμό της ΠΑΕ Ολυμπιακός τα τηλεοπτικά δικαιώματα, που προέρχονται και από τις δύο συνδρομητικές πλατφόρμες (Nova για εθνικό πρωτάθλημα, Cosmote TV από την κεντρική συμφωνία των αγώνων του Champions League) αντιστοιχούν επίσης σε ένα μεγάλο ποσοστό των συνολικών του εσόδων.
Συντονισμένες προσπάθειες αντιμετώπισης
Είναι γεγονός ότι οι συνδρομητικές πλατφόρμες στη χώρα μας έχουν εντατικοποιήσει τις προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί η πειρατεία, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως η Υπηρεσία Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και η Επιτροπή Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ – 2/2/18). Οι εταιρείες συμμετέχουν ενεργά στις επιχειρήσεις αντιμετώπισης της πειρατείας που συντονίζονται από τη Δίωξη, όπως μας έχουν δείξει και οι δύο περιπτώσεις που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου.
Ωστόσο, όπως επίσης αποδεικνύεται από το μεγάλο αριθμό πελατών παράνομων συνδέσεων, οι προσπάθειες αυτές δεν έχουν αποδειχθεί αρκετές για την εξάλειψη του φαινομένου.
Πηγές από την αγορά της συνδρομητικής τηλεόρασης εκτιμούν ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μπει ένα στοπ στο φαινόμενο αυτό είναι η άμεση διακοπή της IP που εξυπηρετεί τους χρήστες. Μία κίνηση που είναι στην ίδια κατεύθυνση με τις συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την οδηγία σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ενιαία ψηφιακή αγορά αλλά και την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση του παράνομου γραμμικού περιεχομένου. Παραδείγματος χάρη κάτι αντίστοιχο ισχύει στην περίπτωση του YouTube. «Λαμβανομένων υπόψη όλων των παραπάνω, ο πιο άμεσος τρόπος για να σταματήσει αυτή η μορφή πειρατείας που είναι πραγματική πληγή για τους πνευματικούς δημιουργούς και τους παρόχους συνδρομητικής είναι να θεσμοθετηθεί υποχρεωτική και άμεση -εντός 15 έως 30 λεπτών- διακοπή της IP που τροφοδοτεί τους χρήστες από όλους τους ISPs μετά από σχετικό αίτημα ενός παρόχου συνδρομητικής» σημείωναν χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η γρήγορη και αποτελεσματική διαδικασία θα πρέπει να υιοθετηθεί από κοινού μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων.
Οι ίδιοι παράγοντες της αγοράς σημείωναν στο deasy ότι «η διαδικασία προστασίας των δικαιούχων πνευματικής ιδιοκτησίας από προσβολές πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα με το νόμο 4481/2017 είναι στη σωστή κατεύθυνση». Στο νόμο αυτό (άρθρο 52) προβλέπεται για πρώτη φορά διαδικασία take down notice για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας στο διαδίκτυο, όπως ισχύει στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, είναι επίσης αναγκαία η προσθήκη τις διαδικασίας που θα αφορά την άμεση «δυναμική» διακοπή πρόσβασης σε παράνομο περιεχόμενο. Επιπρόσθετα, θεωρούν ότι «η θέσπιση Fast track δικαστικής διαδικασίας (δικάσιμος, απόφαση) που αφορά λειτουργία αλλά και διακίνηση εξοπλισμού παράνομου streaming περιεχομένου, θα βοηθούσε περαιτέρω" προς την κατεύθυνση της επίλυσης τους προβλήματος της πειρατείας.
Σχόλια